In de toekomstverwachting van Shell is de kans „levensgroot” dat het gebruik van ruwe olie in 2025 100 miljoen vaten per dag is, tegen 76 miljoen nu. Een variant als waterstof in combinatie met brandstofcellen zal ’gewone’ brandstof nog lang niet verdringen - zeker niet in de transportsector, meent Van der Veer. Voor diesel, een brandstof met hoog rendement, ziet hij echter een goede markt. Ook biobrandstoffen, bijvoorbeeld een mengsel van methanol met biodiesel, zullen in de nabije toekomst hun intrede maken.

In het verleden van Shell lag dat allemaal wat eenvoudiger. In een tijd waarin vervuiling nog een natuurlijke maatstaf vormde voor industriële vooruitgang, is 23 juli 1902 een belangrijke datum. Op die dag arriveert een schip uit Sumatra met aan boord de eerste lading ruwe benzine in de haven van Rotterdam. De daaropvolgende destillatie op een installatie aan de Sluisjesdijk in de wijk Charlois betekent het startsein voor een onstuimige groei van raffinage- en petrochemieactiviteiten. Vanwege het al dan niet vermeende gevaar gaan de mensen die op de installatie werken als helden door het leven.

Aanvankelijk kan de stad weinig enthousiasme opbrengen voor de olieplannen. Na lang aarzelen stemt het gemeentebestuur in met een krediet van 3000 gulden voor de bouw van een kade. Deze toezegging wordt na een week al ingetrokken, gezien de onzekerheid of de aanvoer ooit enige uitbreiding zal krijgen. De aanvoer van aardolieproducten bedroeg vorig jaar 125 miljoen ton.

In 1936 heeft de bedrijvigheid van ”Benzine-Installatie Rotterdam” al een dusdanige omvang aangenomen, dat Shell een nieuwe locatie kiest bij het dan nog landelijke Pernis. Van der Veer beseft dat de aanwezigheid van de raffinaderij het dorp in de loop van de tijd volledig in de schaduw heeft gezet. Voor veel Nederlanders staat de naam Pernis zelfs gelijk aan de petrochemische activiteiten in het gehele Botlekgebied.

In overleg met de burenraad -uniek in Europa- besteedt Shell veel aandacht aan het terugdringen van stof, stank, fakkel en geluid. „We zijn omringd door bijna een half miljoen buren die ’s avonds rustig willen slapen - ’s zomers zelfs graag met open raam”, zei Van der Veer.

Een werkgroep van de oliemaatschappij studeert op manieren om Pernis ’groener’ te maken. Een lastige klus. Zo levert het productieproces door de nieuwe normen voor de uitstoot van zwavel meer koolstofdioxide op. De uitstoot van het zogenoemde broeikasgas steeg van 5,1 miljoen ton in 1997 tot 6,3 miljoen ton vorig jaar. Volgens de heersende wetenschappelijke theorieën zou dat bijdragen aan een veronderstelde klimaatverandering.

Volgens burgemeester Opstelten van Rotterdam, die een raadsvergadering liet schieten voor de feestelijke bijeenkomst in de Doelen, zijn de verhoudingen tussen de stad en Shell de afgelopen jaren veel opener geworden. „Shell en Rotterdam zijn samen groot geworden. De relatie is veel dieper en intensiever dan die van huisbaas en huurder. Het is nu en in de toekomst een relatie van ’living apart together’.”

In ’s werelds grootste havenstad heeft Shell 3000 werknemers. Daarnaast verdienen nog eens 1500 contractwerkers en 1000 mensen bij toeleverende bedrijven via het concern hun brood.

Van de inkomsten van het Gemeentelijk Havenbedrijf neemt Shell 12 procent voor zijn rekening. Het concern huurt 12 procent van het totale haven- en industriecomplex en gebruikt 16 procent van de totale tankopslag. „U zult begrijpen dat ik een fel tegenstander ben van het afschaffen van de onroerendezaakbelasting”, merkte Opstelten wat zuur op.

Om het jubileum extra cachet te geven, doen Shell en de gemeente Rotterdam een gezamenlijke donatie van respectievelijk 200.000 euro en 75.000 euro aan de scholen in Hoogvliet. Als geen andere nederzetting in het Botlekgebied is het voormalige dijkdorp getekend, zeg rustig geslachtofferd, door de uitbreiding van Shell.

Voor het geschonken geld krijgen de scholen installaties voor zonne-energie. Het bedrag dat ze uitsparen op de energierekening mogen ze vrij naar eigen inzicht besteden. „Als het maar activiteiten betreffen die niet subsidiabel zijn”, schertste Van der Veer.