Toen de familie Wijsmuller (en andere Nederlandse aandeelhouders) het sleepvaartbedrijf Wijsmuller in 2001 verkocht, ging er letterlijk een stukje Hollands glorie verloren.Stond immers niet Jan Wijsmuller, in oktober 1906 de oprichter van Bureau Wijsmuller, model voor Jan Wandelaar in de roman ”Hollands glorie” van Jan de Hartog?

Wijsmuller maakt nu deel uit van het machtige Deense concern Maersk, dat zich na de overname van P&O Nedlloyd steeds nadrukkelijker in Nederland presenteert als maritiem werkgever.

Wijsmuller werd in 2001 samengevoegd met het nog oudere sleepvaartbedrijf Svitzer uit Kopenhagen. Sindsdien opereren de twee als één onderneming onder de naam Svitzer-Wijsmuller. Thuisbasis is de haven van IJmuiden. Op de kop van de Haringhaven laat de onderneming een nieuw kantoor bouwen.

Henk Marijs uit Veenendaal was van 1968 tot 1995 marconist bij Wijsmuller. „Een geweldige tijd. Het was een prettig bedrijf om voor te werken. Op de boten heerste een goede gemeenschapszin.”

Marijs maakte verschillende spectaculaire bergingen mee. Die van de tanker Andros Patria bijvoorbeeld. „Mijn vrouw was tijdens deze berging, die twee maanden duurde, bij mij aan boord. Een uniek gebeuren voor een vrouw.”

Het waren ook de jaren dat Iran en Irak met elkaar in oorlog waren en elkaars schepen beschoten. In het vorig jaar verschenen boek ”100 jaar Wijsmuller” (uitg. Lanasta, Emmen, 32,50 euro) beschrijft auteur Nico J. Ouwehand, verbonden aan het Nationaal Sleepvaart Museum in Maassluis, hoe een sleepboot van Wijsmuller werd beschoten. Op 22 januari 1985 werd de Wijsmuller Ribut geraakt door een Iraakse Exocetraket. Het schip raakte zwaar beschadigd maar zonk niet.

In 2003 dook de boot weer op, nu onder de naam Otton, met een grote hoeveelheid drugs in de haven van Vlissingen. Twee jaar later werd de voormalige sleepboot verkocht aan een sloper in Spanje.

Als Jan Wijsmuller een schip profijtelijk wist te verkopen, gaf hij prompt opdracht voor de bouw van een nieuw exemplaar, veelal met dezelfde naam als het verkochte vaartuig. Zo komt het dat de vloot van Wijsmuller drie slepers kende die de naam Holland droegen, de naam van de eerste sleepboot die Jan Wijsmuller in 1911 liet bouwen.

Vooral in de jaren zestig bloeide de (haven)sleepvaart als nooit te voren. Er waren maar weinig momenten dat de sleepboten van Wijsmuller niets te doen hadden. Het was de tijd dat Wijsmuller de beroemde provincieboten ontwikkelde: de Gelderland, de Utrecht en de Noord-Holland bijvoorbeeld. Krachtpatsers die met gemak de grootste zeeschepen aankonden.

Oud-marconist Marijs vindt het jammer dat Wijsmuller niet meer zelfstandig is. „Maar dat geldt voor de hele Nederlandse sleepvaart. En kijk ook naar ABN AMRO, Fokker en Hoogovens. We houden in Nederland uitverkoop van bedrijven.” Bang dat ook de naam op termijn verdwijnt, is Marijs niet. „Het is een sterk merk waarachter een enorm stuk knowhow schuilgaat.”

Was de verkoop van Wijsmuller een goede zet? Dubbeldam & Company in Ridderkerk is gespecialiseerd in fusies en overnames. Directeur Marijn Dubbeldam (36): „Voor Maersk is de aankoop van het Nederlandse sleepvaartbedrijf een stap op weg naar het marktleiderschap. Wijsmuller had 150 sleepboten, Svitzer 50. Na nog een aantal overnames heeft het bedrijf nu meer dan 600 boten. De familie Wijsmuller wilde de onderneming verkopen, dus dat kwam mooi bij elkaar. Na de fusie gingen de kosten omlaag en de opbrengsten omhoog. Dat zie je vaker als twee ondernemingen die hetzelfde werk doen, samengaan.”