„Het is de hoogste tijd voor onderling vertrouwen, respect en rust in de partij”, zo zei partijvoorzitter Van Zanen zaterdag tot de VVD-partijraad in Bussum. De gedragscode moet in september gereed zijn.De VVD-leden juichen de introductie van een dergelijke gedragscode toe, zo bleek zaterdag. De partijvoorzitter kreeg applaus van de aanwezigen toen hij het onderwerp aan de orde stelde. De gedragscode is een voorstel van oud-minister Dekker. Zij analyseerde op verzoek van het partijbestuur de gemeenteraadsverkiezingen, de lijsttrekkersverkiezing en de Tweede Kamerverkiezingen van vorig jaar. Tijdens de campagne hakten diverse VVD-partijprominenten stevig op elkaar in.

Van Zanen temperde de verwachtingen over de uitwerking van een gedragscode. De uiterste consequentie is dat mensen uit de partij worden gezet. Volgens Van Zanen zal het echter lastig zijn om partijprominenten te royeren als ze harde taal uiten over hun tegenstanders in de partij.

Het VVD-hoofdbestuur gaat zich beraden over de vraag hoe in de toekomst omgegaan moet worden met ledenraadplegingen en lijsttrekkersverkiezingen. Van Zanen wil -net als de commissie-Dekker- de rechtstreekse verkiezing van de lijsttrekker door alle leden in principe handhaven. Over de samenstelling van de rest van de lijst zal het hoofdbestuur zich bezinnen.

De oud-ministers Korthals Altes en Vonhoff hielden een pleidooi om de lijsttrekker in de toekomst niet opnieuw rechtstreeks te laten kiezen door alle leden. „Geef de partij terug aan de leden en laat de afdelingen gaan over de kandidatenlijst”, aldus Korthals Altes. Volgens hem kan dat leiden tot een evenwichtiger samenstelling van de lijst.

Verder werd zaterdag duidelijk dat er geen mensen hoeven af te treden na publicatie van het onderzoek van Dekker. In eerste instantie waren er VVD’ers die het aftreden eisten van partijvoorzitter Van Zanen, maar uiteindelijk vond niemand dat reëel omdat alle hoofdrolspelers volgens Dekker fouten hebben gemaakt.

VVD-fractievoorzitter Rutte erkende in zijn toespraak dat het thema immigratie en integratie tijdens de campagne te weinig aandacht had gekregen in de partij. Dat is nu weer helemaal terug, verklaarde Rutte. Het heeft alles te maken met de generaalpardonregeling waarmee het kabinet akkoord is gegaan.