Wilders wees dinsdagavond, tijdens een marathondebat over het beleidsprogramma van het kabinet, op het ontbreken van woorden als ”islam” en ”islamisering” in het beleidsboekje. „De islam en de islamisering van Nederland bestaan voor dit kabinet blijkbaar niet. Het is alsof dit kabinet een plan heeft geschreven voor 1960. Het is een totale ontkenning van de realiteit.”Premier Balkenende keerde zich onmiddellijk in scherpe bewoordingen tegen de uitspraken van Wilders. „Ook het woord christen, hindoe of boeddhist komt niet in het beleidsprogramma voor. Dit kabinet wil niet in generaliserende termen praten. Het overgrote deel van de islam heeft niets te maken met de enkelen die problemen veroorzaken. Het gaat erom wat iemand bijdraagt aan de samenleving, en niet om wie of wat je bent.”

Wilders interrumpeerde: „Wat een politiek correct antwoord. Vindt u niet dat we met 1 miljoen moslims te veel islam in dit land hebben?” Balkenende: „Nee. Niet als u het zo stelt.”

De premier refereerde vervolgens aan de geschiedenis van religieuze minderheden in Nederland. „Hugenoten, Joden, Surinamers, gastarbeiders uit Turkije en Marokko - het knappe aan de Nederlandse samenleving is dat die groepen, ook de religieuze minderheden, altijd werden opgenomen. Om die reden wordt ons land gekarakteriseerd als een tolerant land. Ik wil dat mensen die de taal spreken en de rechtsstaat accepteren hier gewoon kunnen meedoen.”

Balkenendes weerwoord was opmerkelijk. Niet eerder keerde hij zich zo duidelijk tegen „angstbeelden” over de islamisering van Nederland. In zijn vorige kabinetten ging hij vaak omzichtig om met kritiek op de islam.

D66-leider Pechtold toonde zich verheugd over het weerwoord van de minister-president op „de walgelijke woorden van Wilders.” „Premierwaardig”, aldus Pechtold. SGP-leider Van der Vlies en VVD-leider Rutte hadden juist behoefte aan meer duidelijkheid van de premier. De problemen van de „uitwassen van de islam” mogen niet worden verdoezeld, zo benadrukten zij.

De Tweede Kamer debatteerde dinsdag de hele dag over het beleidsprogramma. Nagenoeg de hele ministersploeg was op komen draven, iets wat doorgaans alleen bij de regeringsverklaring en de algemene beschouwingen na Prinsjesdag gebeurt. Inhoudelijk leverde het debat weinig op. Na middernacht stemde de Kamer nog wel voor een PvdA-motie die het kabinet oproept te voorkomen dat duizenden kinderen op een wachtlijst voor buitenschoolse opvang komen.

Balkenende vroeg de Kamer nog even geduld te hebben. „Het is een drietrapsraket. Dit is een tussenstap op weg naar de specifieke invulling op Prinsjesdag.”