Een groep van bijna honderd gieren streek neer bij Antwerpen en in Belgisch Limburg. De dieren van elk zo’n 7,5 kilo komen vooral voor in de Spaanse provincie Aragon, waar van oudsher in herdersdorpen kadavers van schapen werden achtergelaten. Maar door nieuwe Europese wetten die het verspreiden van besmettelijke dierziekten moeten voorkomen, mogen de kadavers niet meer zomaar in de natuur worden achtergelaten.De gieren, die een spanwijdte hebben tot 2,80 meter, leggen gemakkelijk honderden kilometers per dag af op zoek naar voedsel. De kans dat de dieren voedsel vinden is klein, want ook in België liggen geen kadavers langs de weg. Dominique Verbelen van Natuurpunt zei maandag dat de gieren dan ook de hongerdood zullen sterven. „Een dood konijn of een kip kunnen ze wel vinden, maar dat is niet genoeg voor honderd gieren.”

Boven Zeeuws-Vlaanderen vlogen maandagmiddag enkele tientallen vale gieren, meldde Pim Wolf van de vogelwerkgroep Walcheren. Ook op andere plaatsen in het zuiden van Nederland zijn de afgelopen dagen vale gieren gezien. Zo zijn er zondag vier gesignaleerd in Maasbracht (Limburg). Maandag vlogen grote groepen over Oost-Souburg, Schoondijke en IJzendijke (Zeeland) en Gilze en Rijen (Noord-Brabant), valt te lezen op Waarneming.nl, een werkgroep van de stichting Natuurinformatie.

Vogelbescherming Nederland verwacht niet dat de gieren zich in ons land vestigen. „Deze vogels zijn klifbroeders. Ze zullen op termijn wel weer terugvliegen naar hun oorspronkelijke leefgebied in Spanje”, aldus de organisatie.

Het is overigens niet eerder voorgekomen dat de vogels in dergelijke hoeveelheden naar Nederland komen. „In 2003 hebben we een groep van achttien gieren gehad. Nu hebben we meldingen over een groep van zestig vogels rond Tilburg en nog eens zo’n vijftig boven Zeeuws-Vlaanderen”, aldus een woordvoerder.

Begin mei meldden Spaanse media dat hongerige gieren in de provincie Burgos zelfs levend vee aanvielen. In één geval wisten circa honderd gieren een koe en haar kalf te doden. Vogelbescherming Nederland verwacht deze taferelen hier niet. „Dat is een zeer uitzonderlijke situatie. De groep die in 2003 in Nederland was, doodde wel jonge ooievaars. Hoe ze zich nu gaan gedragen, blijft afwachten.”

De vale gieren die maandag boven Zeeuws-Vlaanderen cirkelden, zijn inmiddels teruggevlogen richting België. Volgens Wolf van de vogelwerkgroep Walcheren trok de groep rond 15.00 uur de grens over.

De Europese Commissie wijst erop dat er wel degelijk mogelijkheden zijn om de vale gieren te voeren in hun eigen leefomgeving in Zuid-Europa. Een woordvoerder van de commissie uitte maandag zijn ongenoegen over de aantijgingen dat EU-regelgeving te streng zou zijn en de dieren daarom zouden verhongeren. „Lidstaten moeten alleen wel de EU-regels in eigen land doorvoeren”, aldus de woordvoerder.

De richtlijn van de Europese Commissie dateert uit 2003 en geeft Griekenland, Spanje, Frankrijk, Italië en Portugal de mogelijkheid om boeren toe te staan dode dieren achter te laten in het veld. Met deze kadavers voeden de met uitsterven bedreigde gieren zich. Naar aanleiding van de uitbraak van de gekkekoeienziekte had Europa juist het achterlaten van dieren in het veld aan banden gelegd.

Volgens het Spaanse persbureau EFE heeft de Spaanse regering pas dit jaar een koninklijk decreet uitgevaardigd dat het mogelijk maakt om dat wel te doen, zij het onder bepaalde restricties: zo mogen de kadavers niet dicht bij water en moeten de levende dieren in de omgeving regelmatig op BSE worden getest.

„Ons eerste belang is de volksgezondheid, maar de Commissie heeft daarbij ook altijd het welzijn van dieren op het oog”, zegt de woordvoerder van de Europese Commissie. „De aantijgingen dat nu de vale gieren zouden verhongeren door onze strenge regels is pertinent onwaar. Het is aan de lidstaten om maatregelen te nemen om onze regels te kunnen uitvoeren, zoals het controleren van levende dieren op BSE en het uitvoeren van laboratoriumonderzoeken.” Daarnaast verordent de Europese wet de lidstaten om duidelijk aan te geven voor welke bedreigde diersoorten het belangrijk is om de kadavers die BSE kunnen bevatten, in het veld achter te laten.