EU-grondwet als benaming van tafel
LUXEMBURG - Het ziet ernaar uit dat de term Europese grondwet als aanduiding voor een nieuw EU-verdrag uit beeld verdwijnt. Verder komt er in de tekst van dat document waarschijnlijk geen verwijzing naar een Europees volkslied en een Europese vlag.
Dat kon minister van Buitenlandse Zaken Verhagen zondagavond in Luxemburg tot zijn tevredenheid melden na beraad met zijn collega’s uit de Unie. Zij waren bijeen om het overleg van de regeringsaanvoerders voor te bereiden dat donderdag en vrijdag plaatsvindt in Brussel. Tijdens die top moeten er besluiten genomen worden over de vorm en over de hoofdlijnen van een toekomstig basisverdrag. Sinds in 2005 de referenda in Frankrijk en Nederland negatief uitpakten, is invoering van het oorspronkelijke ontwerp van de baan.Verhagen verwacht dat de EU als alternatief aankoerst op een pakket dat enkel wijzigingen bevat ten opzichte van de geldende spelregels. Het zal ook geen bundeling zijn van alle ooit vastgelegde en nu daaraan toe te voegen bepalingen in een alomvattend geheel met de status van een gemeenschappelijke grondwet. Nederland wint hiermee de eerste slag, maar dat wil niet zeggen dat wat straks resteert, inhoudelijk wezenlijk afwijkt van de aanvankelijke plannen. Verder betekent het ontbreken van een officiële verankering van volkslied en vlag niet dat die symbolen, die doen denken aan een superstaat, worden afgeschaft.
Een ander belangrijk punt voor Den Haag betreft de wens om de nationale parlementen meer invloed te verschaffen, in die zin dat een meerderheid van deze instellingen een voorstel van de Europese Commissie kan blokkeren. De kans dat het lukt ook dit te realiseren, lijkt niet groot.
Het blijft onzeker of de EU-leiders er eind deze week in zullen slagen overeenstemming te bereiken. De Duitse bondskanselier Merkel, die momenteel als voorzitter van de Unie optreedt, zei zondag dat er nog steeds „een aantal zeer serieuze problemen” op tafel ligt.
Het zal vooral moeilijk worden de regering in Warschau in te winnen voor een akkoord. Die eist een aanpassing van de in de conceptgrondwet afgesproken stemmenweging in de vergaderingen van de ministers. Zij bepleit handhaving van de huidige en voor Polen gunstige verhoudingen, opgenomen in het Verdrag van Nice, en dreigt met een veto als dat niet gebeurt. President Kaczynski herhaalde zaterdag dat hij weigert te aanvaarden dat de positie van zijn land binnen de EU verzwakt. Hij krijgt alleen steun van Tsjechië. Geen van de overige lidstaten voelt er iets voor om het in 2004 tot stand gebrachte compromis in deze kwestie open te breken.
Uit een enquête van RTL Nieuws blijkt dat 67 procent van de Nederlanders weer een referendum wil over een verdrag.