Filosoof Paul Cliteur voorspelde rond de eeuwwisseling dat wij allen binnen vijftig jaar in schaamte zouden terugkijken op de morele blinde vlek van onze samenleving, het welzijn van productiedieren. Hij krijgt gelijk, en sneller dan door velen voor mogelijk gehouden was. Het besluit van het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) om per 2009 geen vlees van onverdoofd gecastreerde varkens meer te verkopen is een mijlpaal op weg naar het einde van de volkomen respectloze en door geld geregeerde bio-industrie.Jaarlijks worden in Nederland circa 7 miljoen biggen onverdoofd gecastreerd. Een nog altijd wettelijk toegestane ingreep. De castratie wordt uitgevoerd uit angst voor berengeur aan varkensvlees, die kan ontstaan bij circa 5 procent van de niet-gecastreerde mannelijke biggen.

Dit gevoelige onderwerp werd lang genegeerd en richting consument werd er vooral verkeerde en versluierende informatie gegeven of achtergehouden. Ook de volksvertegenwoordigers die kunnen beslissen over een verbod op castratie worden in het ongewisse gelaten. Afgelopen week werd tijdens een werkbezoek van de vaste Kamercommissie landbouw aan de varkenssector door de gastheren geweigerd het castreren van biggen te tonen. De varkenshouders vreesden dat de Kamerleden en de aanwezige pers te zeer geschokt zouden zijn door het zien van de ingreep. Diverse boerenvertegenwoordigers onderstreepten nogmaals dat als de consument niet wil betalen, zij niets konden veranderen. De klant is koning.

Unox en HEMA
Het is daarom ronduit bizar dat de vakgroep varkenshouderij van LTO mokkend reageert op het besluit van de supermarkten dat inmiddels is overgenomen door Unox en de HEMA. Frans Meulenmeesters stelt zelfs dat „als je varkensvlees eet, je je mond moet houden.” Het is illustratief voor de kennelijke onoprechtheid in de varkenssector om tot substantiële verbeteringen voor de dieren te komen. Innovatieagenda’s en dialogen met de burger ten spijt. Nog steeds verschuilen varkenshouders en hun voorlieden zich achter het ”level playing field” Europa, we zouden geen concurrentienadeel mogen oplopen ten opzichte van andere Europese landen.

Nu wordt duidelijk dat die alibi’s om niet te werken aan een diervriendelijker veehouderij volkomen onoprecht zijn. LTO dreigt de supermarkten met het feit dat de Nederlandse boeren zullen doorgaan met onverdoofde castratie en domweg niet zullen leveren als de supermarkten blijven bij hun eis tot een stop op het onverdoofd castreren voor 2009. Hoog spel van de varkenshouders. Juist nu alle leveranciers aan de consument bereid zijn mee te doen en er dus daadwerkelijk een markt komt voor verdoofd gecastreerde varkens, dreigen de varkenshouders af te haken „en dan maar de Nederlandse markt niet meer te beleveren.”

Kennelijk zijn Ten Have en consorten liever bereid dieronvriendelijk te blijven produceren en slager voor andere Europese landen te blijven, dan dat ze een unieke voorkeurspositie opbouwen voor de Nederlandse, diervriendelijkere markt. Terwijl de burger wel moet accepteren dat er grootschalige varkensflats in het landschap verschijnen, dat jaarlijks 20 miljoen varkens worden vetgemest, 10 miljoen varkens op internationaal transport worden gezet en geslacht worden voor de buitenlandse markt, terwijl de Nederlandse burger met de stank en de mest blijft zitten: 70 miljard kilo per jaar, 4000 kilogram per inwoner van Nederland. Zoals nota bene Veerman, voormalig minister van Landbouw, al aangaf: „We importeren voer, we exporteren varkens en de rommel houden we hier. Dit systeem is vastgelopen.”

Andere landen
In plaats van de stap van CBL toe te juichen en een importverbod te bepleiten voor varkensvlees afkomstig van onverdoofd gecastreerde dieren, werkt LTO als remparachute door het dreigement van een boycot van diervriendelijker beleid. Veel vertegenwoordigers van de intensieve veehouderij verkeren overduidelijk nog in de ontkenningsfase. „Het zal wel weer overwaaien, die diervriendelijke hype.” Ze vergissen zich. Steeds meer supermarkten willen hun verantwoordelijkheid nemen en zien dat het mogelijk is. De Engelse supermarkten verbieden bijvoorbeeld al jarenlang de levering van vlees van onverdoofd gecastreerde varkens. In het buitenland worden al veel langer diervriendelijkere alternatieven toegepast.

In Noorwegen wordt sinds 2002 al verdoofd gecastreerd. In andere Europese landen worden alternatieven toegepast, zoals een lager slachtgewicht (Spanje en Portugal), detectie van berengeur aan de slachtlijn (Denemarken; jarenlang en succesvol) of vindt men berengeur geen probleem (Engeland en Ierland). In Australië wordt berengeur succesvol voorkomen met een vaccinatie (immunocastratie). De slachterijen betalen daar de kosten om deze methode te stimuleren. Ondanks de reële alternatieven ondergaan in Europa jaarlijks 101 miljoen biggen de zeer pijnlijke onverdoofde castratie. Dat zijn 274.000 biggen per dag, 3 biggen per seconde.

Nederland zal daar vanaf 2009 geen deel meer van uitmaken. Met dank aan het CBL en ondanks LTO Nederland. En het is nog maar een begin van een diervriendelijker Nederland dat aan een onstuitbare opmars begonnen is!

De auteur is fractievoorzitter van de Partij voor de Dieren in de Tweede Kamer.