Nieuwe Palestijnse regering kan rekenen op hulp
RAMALLAH (ANP) - De Palestijnen lijken steeds verder uiteen te drijven. President Mahmoud Abbas (Fatah) beëdigde zondag in Ramallah op de Westelijke Jordaanoever een nieuw overgangskabinet en verbood de gewapende tak van Hamas. De in Gaza heersende Hamas trekt zich er niets van aan en noemt de nieuwe regering illegaal.
Het Westen en Israël steunen Abbas volop in zijn machtstrijd met Hamas. Zo maakten de Amerikanen bekend dat de financiële boycot niet meer van kracht zal zijn tegen de regeerploeg van interim-premier Salam Fayyad. Israël liet weten dat een regering zonder Hamas nieuwe vredeskansen biedt, terwijl een Israëlisch bedrijf de brandstofleveranties aan Gaza stopte.De nieuwe regering telt twaalf leden, van wie de meesten onafhankelijk zijn. Naast premier is Fayyad ook minister van Financiën. Hij heeft een goede reputatie als bestrijder van corruptie. Zijn eerste prioriteit is het herstellen van de veiligheid, zei Fayyad na zijn beëdiging. Hij riep verder op tot eenheid binnen de Palestijnse gebieden.
De belangrijke post van minister van Binnenlandse Zaken is naar Abdel Razak Yahya gegaan, een bondgenoot van Fatah. De PLO-veteraan heeft zeggenschap over de veiligheidstroepen. Maar zijn macht geldt alleen op de Westoever, in de Gazastrook is Hamas heer en meester. Die verdreef de door Fatah gedomineerde veiligheidstroepen vorige week.
Abbas moest om de noodregering te creëren een speciaal decreet uitvaardigen. Daardoor is het voor Fayyad mogelijk te regeren zonder steun van het parlement waar Hamas een meerderheid heeft. Bijna de helft van de Hamas-parlementariërs zit trouwens in Israëlische gevangenissen. Abbas ontsloeg de regering van Hamas en Fatah na de machtsgreep in Gaza.
Met een tweede decreet verbood hij de politiemacht (Executieve Strijdmacht) en de gewapende vleugel van Hamas (Izz el-Deen al Qassam Brigades) omdat die „een gewapende opstand tegen de legitieme Palestijnse autoriteit en instellingen hebben uitgevoerd”. Abbas kan decreten uitvaardigen omdat hij de noodtoestand heeft afgekondigd.
Fayyads voorganger Ismail Haniyah noemde de nieuwe regering illegaal. Een zegsman repte van een „Amerikaans-Israëlische samenzwering, met sommige Arabische partijen, om de Hamas-beweging ten val te brengen”. Hamas regeert nu over een ruim 40 kilometer lange strook met 1,4 miljoen inwoners van wie 80 procent afhankelijk is van hulp. Israëlische troepen hebben posities ingenomen in Noord-Gaza aan de grens met Israël. Het zou gaan om een preventieve maatregel.
Een tekort aan voedsel en andere essentiële goederen dreigt voor de Gazanen. Het Israëlische bedrijf Dor Alon verklaarde zondag de brandstofleveranties aan Gaza te hebben opgeschort. Wel gaat de leverantie aan de enige elektriciteitscentrale van Gaza door. De Israëlische premier Ehud Olmert heeft gezegd geen humanitaire crisis te willen in Gaza.
De kloof is nog niet volledig en Hamas maakte enkele verzoenende gebaren. De partij noemt Abbas nog steeds president en zegt geen eigen staat te willen in Gaza. De verbannen Hamas-topman Khaled Meshaal, die in Damascus verblijft, had vorige week al laten weten met Abbas te willen overleggen, maar de Palestijnse president wees dat aanbod dit weekeinde af.
De grote angst is dat het geweld van Gaza overslaat naar de Westoever, maar het blijft beperkt tot incidenten. Zaterdag bestormden Fatah-aanhangers het parlement in Ramallah en plunderden het ministerie van Onderwijs dat door Hamas werd gerund. Hamas-zegsman Sami Abu Zuhri dreigde met acties op de Westoever als daar het „terrorisme” tegen Hamas niet stopt.