Den Haag blij met proces Decembermoorden
DEN HAAG/PARAMARIBO (ANP) – Den Haag is blij dat de Surinaamse justitie de weg heeft vrijgemaakt voor een proces tegen de vermeende plegers van de politieke moorden in december 1982 in Fort Zeelandia. Minister Verhagen (Buitenlandse Zaken) wees er donderdag op dat de rechtsgang ook goed is voor de verwerking van het eigen verleden.
„Ik heb steeds gezegd dat het recht zijn beloop moet hebben en dat de schuldigen voor het gerecht moeten komen", aldus de bewindsman. Hij reageerde op een besluit van het Hof van Justitie in Paramaribo, waardoor de laatste juridische obstakels voor vervolging zijn weggenomen. Na een proces kan Suriname deze bladzijde in zijn geschiedenis dan eindelijk omslaan, stelde Verhagen.De Surinaamse Organisatie voor Gerechtigheid en Vrede (OGV), die nabestaanden van de Decembermoorden vertegenwoordigt, is ingenomen met het oordeel van hof. De OGV was er in hoge mate verantwoordelijk voor dat de Surinaamse justitie in actie kwam tegen ex–legerleider Dési Bouterse en andere verdachten, kort voordat de zaak rond de Decembermoorden zou verjaren.
De OGV betwijfelt of een proces voor de krijgsraad tegen de voormalige legerleider snel kan beginnen. Vanaf medio augustus ligt het justitiële systeem in Suriname plat wegens reces.
Advocaat Gerard Spong, adviseur van het openbaar ministerie (OM) in Suriname, verwacht daarentegen dat het strafproces rond de Decembermoorden voor half augustus begint. Nu het Hof van Justitie de bezwaren van Bouterse en medeverdachten tegen vervolging heeft afgewezen, zijn er volgens Spong geen juridische drempels meer. „Het proces is hiermee een flinke stap dichterbij gekomen", aldus Spong, die zei zeer voldaan te zijn over de jongste ontwikkeling. De in Suriname geboren jurist verloor vrienden en vakgenoten tijdens de moorden.
Met de beslissing van het gerechtshof is de weg vrij voor een dagvaarding tegen Bouterse wegens moord en uitlokking van moord. Mogelijk stuit de Surinaamse justitie op enkele organisatorische problemen, bijvoorbeeld bij het samenstellen van de krijgsraad. „Suriname heeft een klein reservoir aan rechters", verklaarde de adviseur.
De krijgsraad maakte vorig jaar al de weg vrij voor een proces, maar de verdachten tekenden daartegen beroep aan bij het hof. Ze zijn het niet eens met de gronden die het OM heeft aangevoerd om hen te vervolgen. Zo zouden onder meer de verklaringen van getuigen ondeugdelijk zijn.
Volgens justitie is Bouterse hoofdverantwoordelijk voor de moorden op vijftien prominente tegenstanders van zijn toenmalige militaire regime. In de ochtend van 8 december 1982 werden in Paramaribo mensen van hun bed gelicht en gearresteerd. Het ging om journalisten, advocaten, hoogleraren, zakenlieden, twee reeds gedetineerde militairen en een vakbondsleider. Bij een aantal arrestaties werd grof geweld gebruikt en er werd ook geschoten. De arrestanten kregen vaak geen tijd om kleren aan te trekken.
De verdachten werden naar Fort Zeelandia gebracht, het voormalige Nederlandse fort dat diende als hoofdkwartier van de opperbevelhebber en couppleger Bouterse. Op 9 december werden bij het mortuarium lijken afgeleverd in zakken.
Het Nederlandse Juristen Comité voor de Mensenrechten meldde in februari 1983 op basis van ooggetuigenverslagen details over de verminkte lijken. Nagenoeg alle lichamen vertoonden sporen van zware mishandeling en alle lichamen hadden kogelgaten, vaak tientallen en vaak ook in borst en buik.