„Bakens rond film zijn definitief verzet”
UTRECHT - Zelf besloten zij en haar man een paar jaar geleden weloverwogen dvd’s selectief toe te laten in huis. Ze heeft echter ook alle respect voor mensen die besluiten het medium film buiten de deur te houden. „De meeste zorgen heb ik over ouders die hun kinderen vrijlaten in hun mediagebruik.”
Psychologe Sarina Brons-van der Wekken uit Utrecht is morgen een van de sprekers op een congres ”Dvd in het gezin” van MediaWijzer, waarvan zij werkgroeplid is. Dit „platform voor genormeerd mediagebruik” ontstond in 2003 als reactie op een artikelenserie van deze krant over het mediagedrag onder jongeren. Doel is het stimuleren van bezinning op mediagebruik en het geven van voorlichting hierover aan ouders, groepsopvoeders en jongeren uit de gereformeerde gezindte.Brons constateert dat er in de gereformeerde gezindte drie stijlen in de mediaopvoeding zijn. „Er zijn gezinnen die film en dvd zonder meer afwijzen, er zijn ouders die hun kinderen helemaal vrijlaten in het mediagebruik en er zijn gezinnen die hun kinderen begeleid willen confronteren met onder andere het medium film.”
De meeste zorgen maakt de psychologe zich over gezinnen waar ouders hun kinderen vrijlaten in het mediagebruik. „Zij communiceren er niet over. De ouders weten niet waar hun kinderen naar kijken: naar van álles dus. Dit komt ook in behoudende gezinnen voor.”
Brons vindt het belangrijk dat MediaWjzer juist de groep met deze mediastijl bereikt. „Tijdens het congres wordt de brochure ”Dvd: kijken of niet kijken” gepresenteerd, die gratis te verkrijgen is of via de site van MediaWijzer gedownload kan worden. Daarin worden vijftien criteria genoemd waarmee kijkers films langs de meetlat kunnen leggen. Die maatstaven zijn ontleend aan de Tien Geboden. We beginnen met de algemene vraag ”wat vond je van de film?”, om vervolgens vragen te stellen als: heb je iets van God in de film ontdekt, worden andere goden gediend, zoals materialisme of seksualiteit, wordt er gevloekt? Een ontdekkende vraag is vaak: zou je met de mensen uit de film willen leven?”
In een gesprek tussen ouders en kinderen dient ook naar voren te komen dat films de mening van mensen beïnvloeden. „Als je in een film ziet dat mensen ongehuwd met elkaar naar bed gaan, kan er een vervlakking optreden in je mening over ongehuwd geslachtsverkeer. Het is belangrijk dat kinderen op jonge leeftijd leren selecteren wat op grond van de Bijbelse normen door de beugel kan.”
De Utrechtse psychologe vindt dat ouders die films categorisch afwijzen „een legitieme houding” aannemen. „Ze moeten wel proberen dit aan hun kinderen uit te leggen. Anders kunnen die een antihouding krijgen, van ”wij mogen thuis niks”. Ik vang zowel signalen op van kinderen uit deze gezinnen die zelf ook geen film willen kijken, als van kinderen die bij hun vrienden toch kijken zonder dat hun ouders dat weten. Daarom is communicatie ook voor deze groep ouders van groot belang.”
Een open en eerlijke houding van ouders is eveneens heel belangrijk. „Laat die maar vertellen dat ze uit liefde tot de Heere en hun kinderen hen niet voor de wereld overhebben. Kinderen vinden het mooi als bij hun ouders leer en leven een eenheid vormen. Anders vegen ze de vloer aan met de argumenten van hun ouders.”
Brons constateert dat het categorisch afwijzen van het medium film moeilijk verkoopbaar is aan reformatorische jongeren. Uit een vorig jaar gehouden onderzoek van de cultuurredactie van deze krant bleek dat negen van de tien reformatorische jongeren regelmatig films kijken; zes op de tien zien wekelijks minstens één film. „De bakens zijn definitief verzet.”
Zelf maken de psychologe en haar echtgenoot een andere keuze. Zij bepleit dan ook het selectief kijken, waarbij ouders aan de hand van de Tien Geboden vooraf zelf een film helemaal bekijken, aan de hand van het hoesje beoordelen, of samen met de kinderen kijken.
Blijven er dan nog films over?
„Niet veel, maar ze zijn er wel. Ik denk aan bijvoorbeeld ”Sil de Strandjutter” en ”Het kleine huis op de prairie”. Ik merk dat ouders ook verantwoorde films met elkaar uitwisselen en overleggen over de aanvaardbaarheid van films.”
Is het samen kijken haalbaar voor ouders?
„Je moet als ouder sowieso tijd doorbrengen met je kinderen. Als variant op spelletjes doen of voetballen kun je gezamenlijk, bijvoorbeeld een keer per week, een dvd kijken. Net als bij het lezen van een boek moet je kinderen leren dat kritisch te doen. Niet alleen consumeren, maar ook maatstaven hanteren. Onze kinderen keken onlangs naar een film van Mister Bean. Zij constateerden zelf dat hij spot met het hiernamaals en meldden ons dat. Wij hebben hen daarvoor geprezen. Communicatie, ook over films, moet open zijn.”