De staatssecretaris van Financiën wil extra vervuilende auto’s fors duurder maken. Minder vervuilende krijgen een belastingvoordeel wanneer ze worden gebruikt als leasewagen. Dit moet de uitstoot van CO(in2( verkleinen. Het is echter twijfelachtig of de doelstelling van een verlaging van de CO(in2(-uitstoot hiermee wordt gehaald. Daarbij: het goedkoper maken van leasewagens is uiterst opmerkelijk in het kader van het terugdringen van het fileprobleem.Een belangrijke manier om het autoverkeer terug te dringen en hiermee de vervuiling en het fileprobleem te verkleinen, wordt niet benut: de leasewagen. De overheid dient zowel het privé- als het zakelijk gebruik van de leasewagens terug te dringen. Dit lukt natuurlijk niet met de thans voorgestelde maatregelen. Algehele afschaffing is noodzakelijk. De invoering van een nieuw systeem heeft haast.

De eerste voorgestelde maatregel betreft het duurder maken van de grote vervuilende wagen. Volgens sommige experts is de afname van de verkoopaantallen bij een prijsstijging gering. Zodoende wordt de schatkist er beter van, maar neemt de luchtkwaliteit amper toe.

De tweede maatregel is het verlagen van de fiscale bijtelling voor minder vervuilende leasewagens. Dit creëert een aanzuigende werking. Het autoverkeer kan juist toenemen, met alle gevolgen van dien voor de luchtkwaliteit en de filevorming.

De staatssecretaris wil dat leaserijders overstappen van een vervuilende auto naar een schonere auto. Maar is dit het enige resultaat? Deze maatregel trekt juist ook nieuwe leaserijders aan. Met de huidige regelgeving zien sommigen af van de leasefaciliteiten die hun werkgever hun biedt. Door de verlaging van de jaarlijkse bijtelling in de inkomstenbelasting van 22 procent van de nieuwwaarde naar 12 procent tot 14 procent gaan meer werknemers gebruikmaken van een leasewagen.

Weer anderen zien op dit moment af van privégebruik, maar zullen door de lagere fiscale bijtelling hun leasewagen juist ook in privétijd berijden. Wanneer gebruikers van een leasewagen daadwerkelijk opteren voor privégebruik, tenderen de variabele kosten voor de werknemer vrij snel naar nihil. Elke extra kilometer kost de werknemer niets extra’s. De werkgever betaalt alle kosten van de wagen inclusief de brandstof. De bijtelling gaat bij het meerdere gebruik niet omhoog.

Wie heeft een leasewagen? Zij die veel rijden voor hun baas of een bepaald functieniveau hebben bereikt. Om een fiscale bijtelling te ontlopen mag de leasewagen slechts gebruikt worden voor woon-werkverkeer of voor dienstreizen. Wie de wagen privé gebruikt, betaalt bij een overschrijding van 500 privékilometers per jaar belasting; 22 procent over de cataloguswaarde wordt bij het belastbaar inkomen opgeteld.

In de praktijk gebruiken de meeste houders van een leasewagen deze echter wel privé. Een eigen auto is niet meer nodig en het privégebruik is geheel afgekocht. De auto staat 24 uur per dag gereed voor de houder en voor zijn partner en kinderen. Elke financiële prikkel om minder kilometers te rijden ontbreekt. Het extra gebruik creëert voor de gebruiker namelijk geen variabele kosten. Het laten staan van de auto of het met elkaar meerijden levert voor de gebruiker niets op.

Juist door de fiscale bijtelling bestaande uit een vast bedrag en geen variabele component, ontbreekt werkelijk elke stimulans om de auto te laten staan. Het gebruiken van het openbaar vervoer is geen optie. Dat kost geld. Zelfs de fiets is duurder. Ook van de gestegen brandstofprijzen heeft een leaserijder geen hinder ondervonden. Alle lasten komen bij de werkgever. Ditzelfde geschiedt in de toekomst ook met het rekeningrijden. Nu reeds valt te verwachten dat het rekeningrijden het autoverkeer van leasewagens amper zal verminderen.

Ontmoediging
De regels voor leasewagens moeten anders. Voor privégebruik is een duidelijke ontmoediging nodig. De gebruiker moet zich ervan bewust worden dat gebruik geld kost, dat het vervuilt en file veroorzaakt. Ook de zakelijke kilometers moeten omlaag. Indien mogelijk moeten collega’s carpoolen. Bij multinationals wordt hier amper op gestuurd. De afstand tussen wonen en werken maakt voor de leaserijder niet uit.

Aan het kabinet om de uitdaging aan te gaan om te komen met systeem dat de verkeersmobiliteit terugdringt en tegelijkertijd de arbeidsmobiliteit niet schaadt. We wachten af!

De auteur is fiscaal econoom en lid van het CDA.