Dat stelt een VVD-commissie onder leiding van oud-minister Dekker in een rapport dat woensdagmorgen is verschenen. Volgens Dekker leidde het hoofdbestuur de lijsttrekkersverkiezing tussen Rutte en Verdonk niet in goede banen, waardoor het beeld ontstond van verdeeldheid in de partij. Ook had het bestuur volgens de commissie tijdens de campagne geen keuze mogen maken voor Rutte. Tijdens de Tweede Kamerverkiezingen is de regie van het hoofdbestuur „onzichtbaar geweest.” De partij had ook nooit mogen toestaan dat Verdonk een eigen campagne voerde. Dat bevestigde de strijd tussen de lijsttrekker en Verdonk. Bovendien straalde de partij daardoor geen eenheid uit.Verder heeft het VVD-bestuur bij de uitslag van de verkiezingen niet doordacht wat de betekenis is geweest van het grote aantal voorkeurstemmen voor Verdonk. Zij kreeg meer stemmen dan lijsttrekker Rutte. Tevens is het hoofdbestuur na de verkiezingen niet actief opgetreden om de eenheid in de partij te bevorderen en heeft het Verdonk niet gewaardeerd als grote stemmentrekker.

Of de kritiek op het hoofdbestuur zal leiden tot het vertrek van partijvoorzitter Van Zanen is niet helemaal duidelijk. Daarover doen tegenstrijdige berichten de ronde. Zoals al eerder uitgelekt krijgen ook Rutte en Verdonk kritiek. Partijleider Rutte was door diverse omstandigheden tijdens de campagne voor de Tweede Kamer onzichtbaar en zijn leiderschap is niet uit de verf gekomen. Hij moet de tijd en gelegenheid krijgen dat verder te ontwikkelen, zo luidt het advies van Dekker.

Verdonk had zich neer moeten leggen bij het verlies van de strijd om het lijsttrekkerschap en moet niet steeds laten doorschemeren het partijleiderschap alsnog na te streven. Voor „sluimerende ambities” is pas tijdens een volgende lijsttrekkersverkiezing weer plaats, aldus Dekker.

De commissie vindt dat de VVD een liberale beginselpartij moet zijn. Het Liberaal Manifest, dat twee jaar terug is aangenomen, moet daarbij leidend zijn. Ook adviseert Dekker de partij permanente campagne te gaan voeren onder leiding van een professionele campagneleider.

De VVD-fractie kreeg dinsdag al inzage in het rapport van Dekker. Verdonk sprak na afloop van een „reëel en evenwichtig rapport.” Rutte zei dinsdagavond dat er een „prima discussie” in de fractie was geweest over het rapport van Dekker.

In de VVD-fractie lijkt de rust voorlopig weergekeerd na de commotie van de afgelopen dagen. De fractie onderschrijft het uitgangspunt van fractievoorzitter Rutte dat de liberale Kamerleden in principe alleen in de media over hun eigen beleidsterreinen mogen praten. Degenen die dat niet doen moeten „ophoepelen”, zo stelde Rutte. Die opmerking was vooral bedoeld voor Verdonk, die Rutte in een interview twee weken geleden „niet echt rechts” noemde.

Overigens heeft Rutte tijdens de fractievergadering het spreekverbod versoepeld. Kamerleden mogen zich wel uitspreken over onderwerpen buiten hun eigen beleidsterrein, maar kritiek op de koers van de partij of op de partijleider mogen ze niet via de media spuien, maar uitsluitend intern aan de orde stellen.