Een afgang voor de reformatorische zorg in Nederland. Een andere typering schiet ing. W. van der Hoeven, voorzitter van de raad van toezicht van de Stichting Gereformeerde Zorgcentra Zuid-Holland (SGGZH), niet te binnen nu een fusie tussen zijn organisatie, Agathos en gehandicapteninstelling Siloah voorlopig van de baan is. Van der Hoeven is er nog steeds van overtuigd dat de drie partijen een stelsel van afspraken hadden „dat recht deed aan de belangen van alle organisaties.” Bovendien: „Alle drie waren we het er over eens dat samengaan de enige formule was om te overleven in dit marktgeweld.”Voorzitter J. Vlot van de raad van toezicht van Agathos spreekt van „een zwaar besluit dat is genomen met pijn in het hart.” Waar het precies misging? Vlot, afhoudend: „Dat is een kwestie van het interpreteren van feiten. Elke organisatie doet dat op haar eigen manier.”

Volgens het meest recente jaarverslag nam Agathos in 2006 een voorziening voor de te verwachten fusiekosten à 86.784 euro. „Het fusievoornemen met SGZZH en Siloah is uitgebreid in de vergadering besproken en heeft de volledige instemming van de Raad van Toezicht”, aldus het verslag. Het doel: het vormen van een sterke, landelijke organisatie, die moet voorkomen dat het tot op het bot versplinterde reformatorische zorgwereldje straks door nieuwe wetgeving en nieuwe marktontwikkelingen wordt weggevaagd.

Twee overlegfora moeten de fusie voorbereiden. Een vierkoppige stuurgroep bestaande uit de bestuurders Van der Ham (Agathos), Bos (SGZZH), Hoekman en De Pater (beiden Siloah) en een zeskoppige klankbordgroep, bestaande uit de voorzitters van de raden van toezicht van de drie organisaties -Van der Hoeven (SGZZH), Weijers (Siloah) en Vlot (Agathos)- en nog een extra lid uit elke raad.

Met name in de klankbordgroep gaat het mis. In mei maakt onder anderen Vlot van Agathos kenbaar dat de belangen van Agathos na het samengaan van de drie organisaties zijns inziens onvoldoende zijn beschermd. Al eerder heeft hij zijn gesprekspartners verzocht oog te hebben voor de dynamische marktsituatie waarin Agathos verkeert. Hij doelt dan met name op de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO), die ertoe leidt dat vrijwel alle Nederlandse gemeenten de bestaande contracten met thuiszorgorganisaties als Agathos verbreken en via een aanbestedingsprocedure nagaan of het niet voordeliger is de komende jaren met een concurrent in zee te gaan.

Aan dat verzoek om een ’status aparte’ waren zowel Siloah als de SGZZH Agathos al tegemoetgekomen, zegt Van der Hoeven van SGZZH. „Zowel in het fusiedocument als in het stuurdocument was vastgelegd dat Agathos na de fusie specifiek aandacht zou krijgen. Op uitdrukkelijk verzoek van Agathos hebben we er verder voor gekozen de raad van bestuur niet uit één, maar uit twee personen te laten bestaan.” Een van beiden zou afkomstig zijn van de thuiszorgorganisatie. „Hij zou zich specifiek mogen richten op de situatie van Agathos.”

Hoe het met zo’n vergaand compromis toch nog kon misgaan? Van der Hoeven: „Bij het zoeken naar namen van bestuurders hebben we geprobeerd de afspraken zo veel mogelijk te objectiveren. In die fase ontstond bij Agathos het gevoel dat ze, alles overziend, toch onvoldoende werden gewaardeerd en gerespecteerd. We hebben er nog een maand intensief over gesproken. Maar steeds opnieuw kwamen we in een cirkelredenering terecht.”

Agathos, zegt Van der Hoeven, ontwikkelde zich in het fusieproces steeds meer van participant tot eiser. „Het stelt mij teleur dat ze het eerder bereikte compromis alsnog gingen herzien.”

Voorzitter Vlot van de raad van bestuur van Agathos benadrukt dat een fusie altijd op het laatst kan mislukken. „Ik wil het niet op één detail duiden, dat doet aan de werkelijkheid geen recht.”

Alles wijst erop dat onenigheid over het nieuwe bestuur de doodsteek is geweest voor de fusie?

„Als ik daarop inga, val ik in herhaling. Elke organisatie, ook de SGZZH en Siloah, heeft gedaan wat hij kon. Die inspanning wil ik maximaal honoreren. Daardoor weiger ik nu te roepen wat er anders had gekund.”