„Een botte schande”, noemt VVD’er Zijlstra (38) de regeling. „Het generaal pardon is het paradepaardje van het kabinet. Maar het is een paard van Troje: vreugdevol haalt het kabinet het binnen, maar er zitten veel meer mensen in dan het denkt. En dan zal de regering de zaak niet meer onder controle hebben. Let maar op: dat gaat gebeuren.”De pardonregeling heeft een aanzuigende werking, zegt de VVD. Waar baseert u dat op?

„Op de cijfers. Toen wij alleen al een discussie voerden over het generaal pardon steeg onmiddellijk het aantal aanvragen voor verblijfsvergunningen. Het blijkt ook uit de cijfers van landen die een vergelijkbare pardonregeling hebben getroffen: het aantal aanvragen overstijgt elke keer de verwachtingen.”

De regeling geldt voor een afgebakende groep van 25.000 tot 30.000 vluchtelingen die voor 1 april 2001 een verblijfsvergunning hebben aangevraagd, zegt het kabinet.

„Het getal van 25.000 tot 30.000 is gebaseerd op heel vage schattingen. Dat is geen vastomlijnde groep, het is een heel grote groep: onder deze regeling kunnen potentieel zo’n 160.000 mensen vallen. Iedereen die voor 1 april 2001 een aanvraag heeft ingediend en op 1 april 2006 in zijn of haar gemeente verbleef, kan een verblijfsvergunning krijgen. Het is daarbij aan de overheid om aan te tonen dat iemand hier niet ononderbroken is geweest. Dat gaat dus als volgt: de vreemdeling regelt even een bewijsbriefje of getuige, en de overheid moet vervolgens aantonen dat dat bewijs niet deugt - een onmogelijke zaak. Daarmee zet je de deur wagenwijd open.”

Wat is uw grootste bezwaar tegen de regeling zoals die er nu ligt?

„In de regeling zit één criterium dat alles opengooit, en dat is de burgemeestersverklaring. De burgemeester kan uiteindelijk bepalen of iemand mag blijven of niet. Het pardon is in veel gemeenten al een beladen item, en dan moet de burgemeester het salomonsoordeel vellen. Daarmee wordt hij in een idiote positie geplaatst. Bovendien zal een linkse burgemeester wat minder scherp kijken dan een rechtse burgemeester. Zo ontstaat tussen gemeenten rechtsongelijkheid.

Een ander groot probleem is het geld. De overheid is structureel bezig om de kosten onder het tapijt te schuiven. We zullen gigantisch tekortkomen. Het kabinet stelt in totaal 55 miljoen euro beschikbaar. Maar stel: 25.000 mensen krijgen een verblijfsvergunning. De integratiebarometer voorspelt dat 40 procent van deze groep in de bijstand zal komen. Dat is 10.000 man. Alleen al aan bijstand en bijzondere bijstand kost dat 13.000, in totaal 130 miljoen euro per jaar.”

Wat moet het kabinet doen om te voorkomen dat mensen op straat komen?

„Het kan dat al niet meer voorkomen. De regeling is gewoon niet sluitend. Sommige wethouders hebben al aangekondigd om toch noodopvang te bieden. Daar ga je al weer. De hele asielwet valt of staat met de vertrekplicht en als die noodopvang niet wordt stopgezet rest slechts één weg, die wij niet willen: prikkeldraad om de asielzoekerscentra zodat we geen mensen op straat krijgen. In het akkoord moet worden vastgelegd dat gemeenten die zich niet aan de afspraken zullen houden, zullen worden gekort op hun bijdrage uit het gemeentefonds, dan krijgen ze gewoon minder geld.”