Zoellick moet vertrouwen in Wereldbank herstellen
WASHINGTON - Robert Zoellick heeft te maken gehad met de Koude oorlog, het bloedvergieten in Darfur en de opkomst van China als economische kolos. Zijn volgende taak wordt het herstellen van het vertrouwen in de Wereldbank, na het omstreden en vroegtijdig geëindigde directeurschap van Paul Wolfowitz.
De 53-jarige Zoellick kan bogen op jarenlange ervaring in de buitenlandse en economische politiek onder drie Republikeinse presidenten, te beginnen met Reagan.Directeur-generaal Lamy van de Wereldhandelsorganisatie (WTO), die als handelsgezant van de Europese Unie dikwijls met Zoellick in de clinch lag toen die nog Amerikaans handelsgezant was, prijst hem als een strateeg, die indien nodig compromissen kan sluiten en diepgaande interesse heeft voor ontwikkelingslanden. Volgens de Braziliaanse ambassadeur De Seixas Correa, die met succes de Amerikaanse katoensubsidies aanvocht bij de WTO, is Zoellick „supergekwalificeerd voor deze baan.”
De raad van bestuur van de Wereldbank moet de benoeming van de directeur goedkeuren. De raad zei met Zoellick te zullen praten, maar liet in het midden of de voordracht die Bush heeft gemaakt blindelings zal worden gevolgd. Andere nominaties zullen tot 15 juni worden aanvaard, zei de raad.
De voordracht van Zoellick lijkt veel minder omstreden te zijn dan twee jaar geleden die van Wolfowitz, destijds de tweede man van het Pentagon. Diens rol in Irak was de Europeanen en anderen bij de bank een doorn in het oog.
Na twee jaar is vroegtijdig een einde gekomen aan het directeurschap van Wolfowitz. Hij heeft per 30 juni zijn ontslag ingediend. Hij werd min of meer tot aftreden gedwongen omdat hij in 2005 de regels van de bank had overtreden door zijn vriendin, die bij de Wereldbank werkte, een andere baan met een riante salarisverhoging te bezorgen.
Zoellick zal vertrouwen moeten herwinnen en relaties moeten herstellen, zowel binnen de bank als bij de aangesloten landen. Hij zal ook landen moeten zien over te halen voor de komende jaren bijna 22 miljard euro te fourneren voor een bankprogramma dat rentevrije leningen verstrekt aan sommige van de armste landen ter wereld.
„Deze bank heeft een traumatische periode doorgemaakt. Er is veel opgekropte onrust, frustratie en woede”, zei Zoellick woensdagavond tegen verslaggevers. Hij zei binnenkort met contribuanten, cliënten en anderen te willen praten om hun zienswijzen op de taken en werkwijze van de Wereldbank te vernemen. Ook zei hij nauw te willen samenwerken met de raad van bestuur en de medewerkers van de bank om consensus te bereiken over de toekomstige lijn van de bank, die sinds de oprichting in 1945 tal van financiële en economische veranderingen heeft doorgemaakt.
Zoellick is politiek door de wol geverfd, zowel in Washington als op het internationale podium. Feiten en cijfers kan hij zo opdreunen. Ook staat hij bekend als een baas die veel van zijn medewerkers vraagt.
Vorig jaar juni kondigde Zoellick aan dat hij als onderminister van Buitenlandse Zaken opstapte om vicevoorzitter te worden bij de investeringsbank Goldman Sachs. Daar staat hij aan het hoofd van de raad van internationale adviseurs, een 24 leden tellende groep van voormalige regeringsfunctionarissen die overzeese strategieën helpt ontwikkelen.
Op het ministerie van Buitenlandse Zaken was Zoellick betrokken bij vredesonderhandelingen in Darfur en had hij te maken met talrijke netelige kwesties in de complexe relatie tussen de VS en China. Als handelsgezant vervulde hij een belangrijke rol in de onderhandelingen om China in de WTO te krijgen en sloot hij akkoorden met onder andere Singapore, Chili, Australië en Marokko. Ook hielp hij de Doharonde van het wereldhandelsoverleg van de grond te krijgen.
In de regering van Bush senior werkte Zoellick samen met minister van Buitenlandse Zaken Baker aan het beleid voor na de Koude Oorlog en aan de onderhandelingen over de Duitse eenwording. Deze ervaringen zullen hem goed van pas komen bij het managen van een instelling met 185 aangesloten landen en 10.000 medewerkers over de hele wereld.
De internationale reactie op de voordracht van Zoellick is over het algemeen positief, hoewel sommige gezondheids- en milieugroepen bedenkingen uiten. De Duitse minister van Ontwikkelingszaken Wieczorek-Zeul, die fel was over Wolfowitz, noemt Zoellick „een sterke kandidaat.” De Franse minister van Buitenlandse Zaken Kouchner zegt dat Zoellick „zeker de juiste man” is voor de baan. Charad Wadhva, emeritus hoogleraar aan het Center for Policy Research in New Delhi, betwijfelt echter of Zoellick wel genoeg afweet van zich ontwikkelende economieën of hulp aan ontwikkelingslanden. „Hij zal wellicht veel moeten leren om de behoeften van de ontwikkelingslanden te begrijpen.”