Grafkelder Haagse Grote Kerk „unieke vondst"
DEN HAAG (ANP) – Terwijl bouwvakkers in opvallende oranje hesjes ongestoord doorwerken, schieten toegestroomde fotografen plaatjes boven een glasplaat in de Grote Kerk in Den Haag. Er lijkt onder de plaat niet meer te liggen dan zand en wat puin, maar wie beter kijkt ziet meer. Archeologen ontdekten onder de kerk een grote grafkelder waarin waarschijnlijk duizenden mensen liggen begraven. „Een unieke vondst", zei stadsarcheoloog Monique van Veen donderdag.
De ontdekking is gedaan tijdens renovatiewerkzaamheden aan de vloer van de Grote Kerk. De restauratie is dringend nodig omdat de fundering instabiel is geworden en er sprake is van verzakkingen. In de kelder lijken ook de eerste stenen muurresten te zitten uit de veertiende eeuw.De vondst roept vooralsnog meer vragen op dan archeologen kunnen beantwoorden. „Aan het metselwerk te zien dateert de grafkelder uit de 18e eeuw. Maar niets is zeker, we moeten dat eerst onderzoeken". Ook is nog onzeker hoe groot de kelder is. „We hebben ongeveer 50 vierkante meter ontdekt, maar mogelijk bevinden zich meer kelders onder de kerk".
De duizenden beenderen zijn waarschijnlijk van mensen die eerst elders in de kerk lagen begraven. Nabestaanden konden of wilden niet langer voor het privégraf betalen en dus werden veel doden herbegraven in de grote grafkelder. Vooral rijke mensen betaalden voor een rustplaats in de kerk, het liefst zo dicht mogelijk bij het altaar. Sinds 1830 is dat vanwege de hygiëne wettelijk verboden. „Zo zijn ze ook aan de term rijke stinkerd gekomen".
In de kerk bevindt zich ook de laatste rustplaats van Constantijn en Christiaan Huygens. Lange tijd was onduidelijk waar deze zich precies bevonden. „Nu wordt pas duidelijk hoe de indeling van de graven was. Grafzerken en vloerdelen werden vaak verplaatst. Aan de hand daarvan is dus niet altijd op te maken wie waar begraven is".
Bovendien ontbreekt in het grafboek van de kerk de pagina over waar Constantijn Huygens ligt. „We weten na onderzoek nu waar zijn vrouw ongeveer ligt. In het testament van Constantijn staat dat hij naast zijn Susanna van Baerle begraven wilde worden. Dat is dus in de koorgang", aldus Van Veen. De familie Huygens betaalde een vorstelijk bedrag. Dat verzekerde hen ervan dat het graf eeuwig gesloten blijft.
Constantijn Huygens, geboren in 1596, staat bekend als een van de grootste dichters uit de Gouden Eeuw. Ook was hij een geleerde en componist en secretaris van de prinsen Frederik Hendrik en Willem II. In 1629 kreeg hij een zoon, Christiaan. Die specialiseerde zich in wis–, natuur– en sterrenkunde. Op 25–jarige leeftijd ontdekte Christiaan Titan, een maan van Saturnus.