”Wien Neêrlands bloed in d’aders vloeit” van Hendrik Tollens verdween daarna definitief naar een lager plan. Het lied zou in onze huidige multiculturele samenleving al helemaal niet meer kunnen, vooral niet om de tweede versregel: „Van vreemde smetten vrij.”Tollens’ lied werd lange tijd afwisselend met het Wilhelmus gebruikt. Bij de inhuldiging van koningin Wilhelmina in 1898 klonk echter het Wilhelmus. Het lied had ook de voorkeur van de jonge vorstin.

Het Wilhelmus werd in of rond 1570 gedicht als ode aan Willem van Oranje, vermoedelijk door Marnix van Sint Aldegonde. De (oudere) muziek is waarschijnlijk afkomstig uit Frankrijk, waar het de melodie zou zijn geweest van een soldatenlied.

In 1581 verscheen de Nederlandse versie van het Wilhelmus voor het eerst in druk, aldus Koos Smit van De Oranjekoepel, een organisatie waarin onder meer de Bond van Oranjeverenigingen, Paleis Het Loo in Apeldoorn en de Stichting Hofleveranciers verenigd zijn.

De oudst bekende druk in het Duits dateert van 1573. Het Wilhelmus raakte volgens Smit vrijwel onmiddellijk geliefd als strijdlied in de Nederlanden, die door Spanje werden overheerst.

Hendrik Tollens won in 1816 weliswaar een volksliedprijsvraag met zijn Wien Neêrlands bloed, maar het oude Wilhelmus bleef fungeren als ’dynastieke hymne’ of ’Koningslied’.

Vooral in het buitenland begrepen ze er niks meer van: Wat was nu eigenlijk het Nederlandse volkslied? De ministerraad hakte mede daarom precies 75 jaar geleden de knoop maar eens door. Ook al geen gek idee omdat de NSB een jaar eerder was opgericht.

Genoemde Oranjekoepel maakt zich in onze dag flink zorgen om de gebrekkige kennis van nogal wat Nederlanders van het volkslied en is onder meer bezig met het ontwerpen van lesbrieven voor het onderwijs.