Verder wil Ter Horst dat supermarkten geen drank meer verkopen, omdat daar moeilijk op leeftijd valt te controleren. De bewindsvrouw wil supermarkten overigens de ruimte geven om een aparte slijterij te openen.De plannen zijn een nadere uitwerking van het regeerakkoord van CDA, PvdA en ChristenUnie. De coalitiepartners hadden al aangekondigd het alcoholgebruik onder jongeren verder aan te pakken. Zo zal het kabinet ook de controle op de handhaving van de leeftijdsgrens verscherpen.

Het Centraal Bureau Levensmiddelen (CBL), de koepelorganisatie van supermarkten, is tegen een verkoopverbod. „Je benadeelt er een grote groep klanten mee. Bovendien los je het probleem er niet mee op”, aldus een woordvoerster. De verkoop van vooral bier en wijn maakt volgens haar zo’n 6,5 procent van de supermarktomzet uit.

Minister Ter Horst overlegt morgen met haar collega Klink (Volksgezondheid), die later dit jaar komt met nieuwe maatregelen om drankgebruik onder jongeren terug te dringen. Ze moet ook nog overleg plegen met minister Van der Hoeven van Economische Zaken, omdat het opschroeven van de minimumleeftijd voor het kopen en drinken van alcohol nog geen officieel kabinetsbeleid is.

Klinks voorganger Hoogervorst had al een wetsvoorstel gemaakt waarin staat dat ook te jeugdige kopers van drank strafbaar zijn. Nu geldt dat alleen voor verkopers die bier slijten aan klanten jonger dan zestien jaar en verkopers van sterke drank aan jongeren die nog geen achttien zijn.

In de wet die onderweg is naar de Kamer staat ook dat supermarkten geen breezers meer mogen verkopen. Verder zouden niet alleen inspecteurs van de Voedsel en Waren Autoriteit, maar ook gemeentelijke opsporingsambtenaren eventueel op overtreding van de drankregels mogen controleren.

De proef in twaalf Overijsselse gemeenten -waaronder Zwolle, Staphorst, Kampen en Zwartewaterland- houdt in dat drinkende jongeren op school, op straat, in cafés en in drankketen, maar ook thuis via onder meer hun ouders, dit jaar te maken krijgen met de politie.

Ter Horst wil samen met de gemeenten de trend keren dat jongeren op steeds jongere leeftijd alcohol drinken. Bovendien moet de overlast die dronken jongeren door vandalisme veroorzaken eind 2008 met 5 procent zijn afgenomen in vergelijking met eind vorig jaar.

In de pilot onderzoekt het ministerie van Binnenlandse Zaken of de politie op straat bij een aanhouding standaard een blaastest mag afnemen.

Blaastesten worden momenteel alleen in het verkeer uitgevoerd. „We hopen dat, als de aanpak hier een succes wordt, die ook elders wordt ingevoerd”, aldus de minister.

Een woordvoerder van de Stichting Alcoholpreventie (STAP) is positief over het plan van de minister om de leeftijdsgrens voor het kopen van alcohol te verhogen naar 18 jaar. „Het beleid wordt er eenduidiger door. Momenteel bestaan er twee leeftijdsgrenzen voor lichte en sterke alcoholische dranken. Bovendien legt de maatregel de verantwoordelijkheid bij volwassenen neer, omdat iemand die 18 is de leeftijd van volwassene heeft bereikt. Het is echter van groot belang dat de regel ook echt wordt gehandhaafd. Daar schort het op dit moment zeer aan.”

Een regionale aanpak van de alcoholproblematiek kan eveneens op de warme belangstelling van STAP rekenen. „Veel gemeenten worstelen met een gedoogbeleid voor keten. Ze richten zich eenzijdig op de veiligheid van de drankketen, maar vergeten het alcoholgebruik aan te pakken. Gevolg van die eenzijdige benadering is dat jongeren in hun keet –mits die veilig wordt bevonden– gewoon kunnen doorgaan met drinken.”

Volgens korpsbeheerder en burgemeester van Zwolle H. J. Meijer wordt er nu nog heel verschillend omgegaan met drinkende jongeren. In de steden wordt vooral gekeken naar het uitgaansleven. „Op het platteland heb je de bekende drankketen. Door verschillende proeven te houden, willen we de beste aanpak voor deze problematiek vinden.”

Zo moet duidelijk worden of de keten voortaan toegestaan of verboden moeten worden. Nu verschilt de aanpak van keten vaak per gemeente.

De gemeenten die deelnemen aan de proef maken in regionaal verband onder meer een plan van aanpak voor de problematiek van drankketen waar vaak ongecontroleerd (veel) alcohol gebruikt kan worden. Voor elke gemeente blijft het mogelijk de aanpak van drankketen af te stemmen op de plattelandsdorpen die vaak een heel eigen cultuur dragen.