Turkije doet weer poging om president te kiezen
ANKARA - Het Turkse parlement doet zondag een nieuwe poging een nieuwe president te kiezen. Dat heeft de volksvertegenwoordiging donderdag besloten.
Waarnemers verwachten dat ook deze stemronde uiteindelijk ongeldig zal zijn, omdat de oppositie de verkiezingen blijft boycotten. Zij probeert op die manier een keuze van de omstreden minister van Buitenlandse Zaken, Abdullah Gül, die lid is van de regerende Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling (AK-partij), tot staatshoofd te voorkomen.Het constitutionele hof heeft dinsdag de eerste stemronde van vorige week ongeldig verklaard, omdat daarbij geen quorum van twee derde van de 550 parlementariërs aanwezig was. De AK-partij beschikt met 351 parlementariërs niet over een tweederdemeerderheid.
Gül behoort tot de politieke islam; zijn vrouw draagt een hoofddoek. De seculiere bestuurlijke elite van Turkije, het leger en een groot deel van de bevolking vrezen dat een verkiezing van Gül het seculiere karakter van de staat Turkije in gevaar zou kunnen brengen. Het leger, dat zich ziet als hoeder van dat seculiere karakter, gaf een verklaring uit die door velen wordt uitgelegd als het dreigen met een staatsgreep. Het leger heeft de afgelopen decennia al vier keer geïntervenieerd in de Turkse politiek.
In de eerste twee stemrondes heeft een kandidaat een tweederdemeerderheid nodig om tot president te worden gekozen. In de derde ronde is een eenvoudige meerderheid voldoende, zodat de AK-partij dan Gül tot president zou kunnen kiezen. Door de boycot van de oppositie kunnen bij gebrek aan een quorum echter de eerste twee stemrondes niet worden gehouden.
Gül zei dat hij niet zal doorzetten als de nieuwe stemronde zondag weer mislukt. Dan komen er mogelijk vervroegde parlementsverkiezingen in juni, zonder dat een nieuw staatshoofd is gekozen. De huidige president Ahmet Necdet Sezer, wiens ambtstermijn op 16 mei afloopt, blijft dan aan als interim-president.
De AK-partij van Gül en premier Recep Tayyip Erdogan stelde 24 juni voor als datum voor vervroegde verkiezingen. Zij kwam daarmee tegemoet aan een eis van de oppositie, het zakenleven en veel commentatoren. Op advies van de kiesraad, die heeft verklaard meer voorbereidingstijd nodig te hebben, wordt de gang naar de stembus echter niet eerder dan op 22 juli gehouden, zo besloot de commissie constitutionele zaken van het parlement gisteren. Een plenaire zitting van de volksvertegenwoordiging moet die datum nog goedkeuren.
De AK-partij veroverde bij de vorige verkiezingen, vijf jaar geleden, met 34 procent van de stemmen de meerderheid in het parlement.