Asielzoekers die onder de oude Vreemdelingenwet vallen, kunnen rekenen op clementie, ook als zij een keer over hun identiteit hebben gelogen. Vluchtelingen die meer dan één keer een onwaarheid over hun identiteit hebben gesproken, krijgen twee maanden de tijd om eerlijk te vertellen wie ze zijn. Of zij dan aanspraak kunnen maken op de pardonregeling is onduidelijk.Gemeenten beloven zorg te dragen voor de huisvesting van mensen die een verblijfsvergunning krijgen. Daarvoor ontvangen zij 55 miljoen. Tegelijk moeten zij toezeggen af te zien van noodopvang van uitgeprocedeerden.

Inmiddels hebben de VVD en de Partij voor de Vrijheid van Wilders scherpe kritiek geuit. Liegen wordt kennelijk beloond, zo stellen zij. Dat moedigt volgens hen anderen aan om ook maar te sjoemelen.

Voor de premier is dat verwijt niet gemakkelijk. In het verleden heeft hij altijd minister Verdonk gesteund, die voor een heldere lijn koos. Zij die de instanties onjuist hebben voorgelicht, behoeven niet te rekenen op clementie. Zij worden zonder pardon het land uitgezet.

Door haar krachtig verzet tegen een generaal pardon voor de oude gevallen, struikelde minister Verdonk. Dankzij de evenwichtskunst van Balkenende werd toen een provisorische oplossing gevonden om het kabinet nog even de lopende zaken te laten behartigen.

De nieuwe regering stond voor een onmogelijke opgave. Een brede Kamermeerderheid had tegenover minister Verdonk te kennen gegeven dat grotere soepelheid gewenst was. Dat werd en wordt gesteund door vele lokale bestuurders die uitgeprocedeerde asielzoekers opvang hebben geboden. Tegelijk was duidelijk dat er in

de samenleving forse bezwaren waren tegen het belonen van leugens om zo een verblijfsvergunning te krijgen.(is2m(

Welke regeling de overheid ook zou treffen, er zijn altijd bezwaren tegen in te brengen. Dat met het nu bereikte akkoord mensen die over hun afkomst hebben gelogen toch een verblijfsvergunning krijgen, valt te betreuren. Liegen is nooit goed te praten, al moet worden erkend dat er landen zijn waaruit men niet kan vluchten zonder het opgeven van een valse identiteit.

De gebrokenheid van deze zondige, van het kwaad vergeven wereld mag nooit als excuses worden gebruikt, maar is wel een realiteit. Het is overigens misplaatst om in deze regeling een vrijbrief te zien voor het liegen in andere gevallen. Het ene kwaad kan nooit gebruikt worden om het andere te plegen.

Wrang is wel dat nu mensen mogen blijven die het wisten uit te zingen tot 2007, terwijl anderen in voorgaande jaren vrijwillig of onder zachte dwang zijn vertrokken. Gehoorzaamheid leidde tot uitzetting.

Ongehoorzaamheid van lokale overheden die uitgeprocedeerde asielzoekers hielpen, zorgde ervoor dat de regering door de knieën moest. Bij die welbewuste keus van gemeentebesturen zijn minstens evenveel vragen te stellen.

Natuurlijk zijn er motieven voor die beleidslijn te noemen. Er was soms sprake van schrijnende situaties. Maar met alle begrip voor die omstandigheden blijft het bedenkelijk als gemeentebesturen regels van de landelijke overheid welbewust naast zich neerleggen.

De regering stond voor het oplossen van een bijkans onoplosbaar probleem en heeft een oplossing gekozen waar vragen bij te stellen zijn. Maar betere antwoorden waren er nauwelijks voorhanden.