De terroristische aanslagen in het rampjaar 2001 legden pijnlijk de tekortkomingen in de Amerikaanse luchtvaart bloot. Er vlogen te veel vliegtuigen rond en er waren te weinig passagiers, zeker na 11 september, toen veel mensen uit angst het vliegtuig niet meer in wilden. Daar kwam nog eens bij dat de brandstofprijzen de laatste jaren fors zijn gestegen, wat torenhoge kosten opleverde voor luchtvaartmaatschappijen.De vervoerders doken in de rode cijfers en reorganisatie op reorganisatie volgde om de financiën weer op orde te krijgen. Dat is bij bijvoorbeeld Continental Airlines gelukt.

Voor het eerst sinds 2001 heeft het concern over een eerste kwartaal weer winst geboekt. De eerste drie maanden van 2007 kon het een plus van 22 miljoen dollar (16,5 miljoen euro) in de boeken opnemen, vergeleken met een verlies van 66 miljoen dollar (49 miljoen euro) een jaar eerder. Ook American Airlines, de grootste luchtvaartmaatschappij van de VS, is al enige tijd winstgevend.

Om kosten te schrappen, moest vooral het oudere personeel het ontgelden. Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen stonden er lange tijd om bekend dat vooral ouder cabinepersoneel het eten en drinken aan boord rondbracht, maar inmiddels is die tijd voorbij.

Dankbaar maakten luchtvaartmaatschappijen gebruik van de zogenoemde chapter 11-regeling, een vorm van faillissementsbescherming. Een bedrijf in chapter 11 krijgt verregaande bevoegdheden om te saneren. Northwest Airlines en Delta Air Lines kregen in september 2005 uitstel van betaling. De verwachting is echter dat ze snel weer uit surseance komen. Delta eind deze maand nog en Northwest deze zomer.

Dan begint het spel in de Amerikaanse luchtvaartmarkt pas echt, denken analisten. Ze voorzien een consolidatieslag, waardoor uiteindelijk minder luchtvaartmaatschappijen overblijven. Delta heeft vorig jaar nog een vijandig bod van US Airways kunnen afslaan, maar er hebben al geruchten de ronde gedaan dat Delta en Northwest wel eens samen zouden kunnen gaan.

Dat zou in ieder geval Air France-KLM, dat nu al samenwerkt met beide Amerikaanse vervoerders, in de kaart spelen. De inmiddels afgetreden topman van KLM, Leo van Wijk, is voorstander van een fusie van Delta en Northwest. Een fusie van de Amerikanen zou het werk voor Air France-KLM aanzienlijk vergemakkelijken.

Southwest Airlines heeft zich in ieder geval de afgelopen jaren grotendeels onttrokken aan de malaise in de luchtvaartbranche. De prijsvechter heeft in het eerste kwartaal van dit jaar ruim 50 procent meer winst geboekt. Het resultaat kwam uit op 93 miljoen dollar.