Het is inmiddels een vertrouwde plaats: congrescentrum De Werelt in Lunteren biedt twee keer per jaar onderdak aan de generale synode van de Protestantse Kerk. Verscholen in de bossen praten de 154 synodeleden donderdag en vrijdag over de toekomst van predikanten en kerkelijk werkers, de oecumene, de relatie van de kerk met de IKON, een eventueel nieuw liedboek voor de kerk en over het gravamen van ouderling A. W. De Ronde tegen de zegening van niet-huwelijkse relaties.Vooral de agenda van donderdag is overvol. Om half tien verzamelen de synodeleden zich in de grote congreszaal van De Werelt voor de opening van de voorjaarszitting. Daarna gaan de deuren van de vergaderzaal op slot voor niet-synodeleden. In comité kiezen de synodeleden namelijk een nieuw moderamen en een nieuwe preses.

Ds. J. G. Heetderks, de huidige preses, draagt de voorzittershamer over. Hoewel zijn zittingstermijn eigenlijk pas in 2008 afliep, heeft hij ervoor gekozen om dit jaar al terug te treden. Dat heeft te maken met het feit dat er volgend voorjaar een nieuwe scriba gekozen moet worden. Om de zogenaamde bestuurlijke continuïteit te waarborgen, was al eerder afgesproken dat in de voorjaarsvergadering van 2007 een nieuwe preses en in de voorjaarsvergadering van 2008 een nieuwe scriba gekozen zou worden.

Stelregel is dat de protestantse synode achter gesloten deuren vergadert wanneer er gesproken wordt over personen. Zo is de kans op beschadiging van deze personen minimaal, is de redenering. Ook de voordrachten die het moderamen aan de synodeleden doet over de te vervullen posten, blijven geheim. Overigens zijn synodeleden niet gehouden aan deze voordrachten. In theorie kan ieder synodelid door de vergadering gekozen worden tot voorzitter. Voorwaarde is wel dat of de preses of de vicepreses het ambt van predikant vervult.

Na (her)verkiezing van de leden van het synodebestuur (moderamen) en de verkiezing van de personen die zitting hebben in de kleine synode, gaan de deuren van de vergaderzaal open voor pers en andere belangstellenden. De vergadering begint dan zo mogelijk donderdagvroeg nog aan de bespreking van het vuistdikke rapport van de Gravamencommissie De Ronde.

Deze commissie adviseert de synode het door ouderling De Ronde uit Woudenberg ingediende bezwaarschrift tegen het zegenen van niet-huwelijkse relaties in de kerk, zoals dat geregeld is in ordinantie 5.4 van de Protestantse Kerkorde (PKO), niet als een gravamen te accepteren.

Dat betekent dat de commissie van oordeel is dat ordinantie 5.4 geen belijdend spreken van de kerk betreft, en dus kan daartegen ook geen bezwaar ingediend worden dat de synode moet behandelen. Wel adviseert de commissie de synode om tot een „eenduidige en Bijbels gefundeerde visie” te komen op seksualiteit en relatievormen. De commissie constateert dat zo’n visie tot nog toe door de synode niet gegeven is.

Vervolgens staan voor donderdagmiddag- en avond nog de bespreking van het rapport ”Werk in de Wijngaard” over de positie van de predikant en kerkelijk werker in de PKN en de relatie van de kerk met de IKON op het programma.

”Werk in de Wijngaard” is het vervolg op het in november van tafel gehaalde rapport ”Pastor in Beweging”. Op dit laatste rapport, waarin onder andere werd voorgesteld om hbo-theologen na een aanvullende studie toegang te geven tot het predikantsambt, kwam in de breedte van de kerk een storm van kritiek los. Het synodebestuur besloot dan ook het rapport wel in bespreking te geven, maar niet tot besluitvorming te komen.

Mede naar aanleiding van die bespreking is nu een nieuw rapport opgesteld dat de titel ”Werk in de Wijngaard” heeft gekregen. Daarin staat onder andere dat alleen universitair geschoolden in de Protestantse Kerk toegang krijgen tot het ambt van predikant.

Wat betreft de IKON dringt de Protestantse Kerk aan op een protestantser en christelijker mission statement van de interkerkelijke omroep. Inmiddels heeft de IKON op eigen initiatief al besloten haar mission statement flink aan te scherpen.

Liedboek
Op vrijdag is de ochtendvergadering gereserveerd voor besprekingen over het jongerenwerk in de PKN en de oecumene. Over het laatste onderwerp ligt een gespreksnotitie op tafel. Besluiten worden er niet genomen, dat gebeurt waarschijnlijk pas in de najaarszitting van de generale synode.

In de middagvergadering buigt de synode zich over de nota ”Een nieuw Liedboek”. Daarin worden voorstellen gedaan om het huidige Liedboek, dat dateert uit 1973, in 2012 te vervangen door een nieuwe liederenbundel. De Interkerkelijke Stichting voor het Kerklied (ISK) zou de nieuwe bundel moeten samenstellen, daarbij rekening houdend met de „diverse taalvelden en muziekculturen” binnen de kerk.

In de middagvergadering wordt vervolgens formeel afscheid genomen van ds. J. G. Heetderks als preses van de synode. Tijdens de avondvergadering wordt nog vergaderd over diverse kleine wijzigingen in de kerkorde en generale regelingen. De formele besprekingen worden vrijdagavond afgesloten met de rondvraag.