Betrekkelijk weinig mensen weten wat de Belgische koningin bezighoudt en wat haar zoal bezielt. Een vrouw op de achtergrond die wat verlegen, wat ongemakkelijk schijnt. Om daar verandering in aan te brengen werd er twee jaar geleden een film over haar gemaakt. Tegen het decor van Venetië praat de Belgische vorstin met drie goede vriendinnen over haar drijfveren. Het zelfportret draagt de titel ”De stem van de koningin”.Deze veelzeggende titel werd gekozen omdat de Belgen de stem van hun majesteit nauwelijks kennen. Tijdens gesprekken met de vriendinnen praat koningin Paola vrijuit over thema’s die haar na aan het hart liggen. Het resultaat is een zelfportret waarbij de kijker een heel andere Paola te zien krijgt dan op het gebruikelijke staatsieportret.

Ze komt naar voren als een rijpe vrouw die mild terugblikt op een roerig leven. Ze schuwt de openhartigheid niet en is soms zelfs geëmotioneerd. Ze gaat overigens geen onderwerp uit de weg: haar niet zo gelukkige jeugd, de kennismaking met Albert, de aankomst in België, de hulpeloosheid toen ze plotseling koningin werd, haar huwelijksproblemen, haar relatie met haar kinderen en kleinkinderen en het ouder worden. Daarbij is Paola uiterst wijs en verstandig, want ze laat in de gesprekken het achterste van haar tong niet zien.

Kuifje
Paola is afkomstig uit het oude Italiaanse adellijk geslacht dat Ruffo di Calabria heet. Ze is de jongste van zeven kinderen. Haar vader Fulco was de dertiende hertog van Guardia-Lombardije en een veteraan uit de Eerste Wereldoorlog. Paola’s moeder was Luisa, gravin Gazelli di Rossana e di Sebastiano.

De familie was royalistisch en antifascistisch. Tijdens de Tweede Wereldoorlog moest Paola onderduiken in een klooster. Haar vader overleed toen de prinses acht jaar was. Twee van haar broers kwamen om het leven alsmede een ouder zusje. Paola’s moeder moest alleen het kroost opvoeden. Paola bracht haar jeugd na de oorlog grotendeels door in Rome, waar ze een klassieke opleiding kreeg.

Ze was 22 toen ze in 1958 de 25-jarige Belgische prins Albert leerde kennen. Ze ontmoette hem op een receptie in de Belgische ambassade ter gelegenheid van de inwijding van paus Johannes Paulus XIII. Ze kende hem niet. „Ik kende enkel Kuifje, ik had de hele collectie!” vertelt ze in de aan haar gewijde documentaire.

Alberts broer Boudewijn was ook getrouwd met een zuidelijke prinses, Fabiola uit Spanje. Toen Albert en Paola wilden trouwen, zorgde dat voor de nodige deining. Die had niets van doen met het geloof, want beiden zijn rooms-katholiek. Nee, het hof had beslist dat de paus het huwelijk zou inzegenen, maar de bevoegde ministers waren tegen. Er volgde een rel. Op 2 juli 1959 trouwde het paar in Brussel. In relatief korte tijd kregen Albert en Paola drie kinderen: kroonprins Filip, prinses Astrid en prins Laurent. Alle drie zijn inmiddels getrouwd.

Mikpunt
De eerste jaren van haar leven in haar nieuwe vaderland bestonden voor Paola vooral uit het opvoeden van haar kinderen. Daarnaast kwam ze wel eens in aanvaring met haar kinderloze schoonzus Fabiola, die zich in de loop der jaren steeds vaker met de opvoeding van haar neefjes en nicht ging bemoeien.

Niet zelden was Paola het mikpunt van spot en kritiek door haar slechte beheersing van het Nederlands. Dit alles zorgde er bijna voor dat haar huwelijk met prins Albert strandde. Het is in België een publiek geheim dat Albert in die moeilijke periode een buitenechtelijke dochter heeft verwekt: Delphine Boël. Maar uiteindelijk hield het huwelijk tussen Paola en Albert stand.

Na het onverwachte overlijden van koning Boudewijn op zaterdag 31 juli 1993 werd prinses Paola op 9 augustus 1993 op 56-jarige leeftijd alsnog koningin. Dat was even wennen. Na de aanvankelijke schrik koos ze voor een eigen weg: ze doet veel op cultureel en sociaal vlak. In 1992 richtte zij de Koningin Paola Stichting op, die jongeren in nood concrete hulp verleent. In april 2002 werd ze erevoorzitter van Child Focus, een organisatie die zich richt op de opsporing van verdwenen kinderen, hulpverlening aan ouders en het tegengaan van seksueel misbruik. Naast deze bezigheden zet koningin Paola zich vooral in voor het onderwijs en het behoud van het cultureel erfgoed in België. Begin volgende maand bezoekt ze in de stad van haar jeugd, Rome, de gerenoveerde Academia Belgica.

Al met al maakt koningin Paola de indruk dat ze van haar rol als koningin geniet en dat ze voor een eigen stijl heeft gekozen. En dat mag ook wel als je bijna een vijftien jaar koningin bent.