President Oekraïne ontbindt parlement
KIEV - President Viktor Joesjtsjenko van Oekraïne heeft maandag het parlement ontbonden en voor 27 mei vervroegde verkiezingen gelast. Dat maakte hij bekend tijdens een televisietoespraak.
De prowesterse president is al maanden in een bittere machtsstrijd verwikkeld met de door pro-Russische partijen gedomineerde volksvertegenwoordiging. Het parlement was vooruitlopend op de toespraak in spoedberaad bijeengekomen en heeft het besluit van het staatshoofd naast zich neergelegd. De parlementariërs steunden een resolutie waarin zij het decreet omschrijven als „een stap richting een staatsgreep.”Zij verklaarden geen geld vrij te zullen maken voor de verkiezingen en stemden voor het ontslag van de centrale kiescommissie. „Wij bezwijken niet voor een dictaat”, aldus parlementsvoorzitter Aleksander Moros. Premier Viktor Janoekovitsj, aartsrivaal van Joesjtsjenko, riep de president op het decreet niet uit te vaardigen.
Steun voor de president kwam van het leger. Minister van Defensie Anatoli Gritsenko, een van de weinige uitgesproken medestanders van Joesjtsjenko in de regering, zei dat de strijdkrachten de president zullen gehoorzamen.
Volgens Joesjtsjenko was het zijn „plicht” om het parlement te ontbinden omdat de volksvertegenwoordiging de grondwet heeft geschonden. Hij kwam tot het besluit na eerder op de dag zeven uur tevergeefs te hebben overlegd met parlementaire leiders.
De president verklaarde alle zaken „onder controle” te hebben. Hij zei tot zijn besluit te zijn gekomen uit „de essentiële behoefte om de staat, zijn soevereiniteit en zijn territoriale integriteit te bewaren.” Volgens hem kan alleen een vervroegde stembusgang een eind maken aan de politieke machtsstrijd in het land.
De president benoemde in augustus met tegenzin Viktor Janoekovitsj tot premier omdat zijn eigen bondgenoten er niet in slaagden een regering te vormen. De nieuwe eerste minister had op dat moment de steun van 239 van de 450 parlementariërs. Sindsdien zijn al twintig volksvertegenwoordigers overgelopen naar de premier. Volgens de president is dit in strijd met de grondwet.
In het overleg eerder op de dag verklaarde Joesjtsjenko dat de premier en zijn aanhangers de „macht proberen te grijpen.” De president vreest echter ook voor zijn eigen machtspositie. Als het pro-Russische blok tot 300 zou aangroeien, kan die presidentiële veto’s te niet doen en grondwetswijzigingen doorvoeren.
In het centrum van de hoofdstad Kiev demonstreerden enkele duizenden aanhangers van de premier. Zij hebben hun tenten in het centrum van de stad opgeslagen en zeggen zich te zullen verzetten tegen nieuwe verkiezingen. In het weekeinde waren al duizenden medestanders van de president in Kiev de straat opgegaan om hun steun te betuigen.