Britten leggen ‘bekentenis’ af op Iraanse tv
LONDEN/TEHERAN - De Iraanse staatszender Al-Alam TV heeft zondag twee fragmenten uitgezonden waarin twee van de vijftien in Iran gevangen zittende Britse marinemensen ’bekentenissen’ zouden afleggen. Volgens het commentaar bij de beelden wijzen de matrozen op een kaart van de Perzische Golf de exacte locatie aan waar hun schip op 23 maart de Iraanse wateren binnenvoer, wat tot hun arrestatie leidde.
De vijftien zouden volgens het commentaar in de ochtend van de bewuste dag vanaf hun schip aan boord zijn gegaan van een kleiner vaartuig, waarmee ze vervolgens de Iraanse wateren binnenvoeren. Tevens meldde de video dat de Britten tijdens hun gevangenschap goed behandeld worden.Sinds woensdag zijn al twee keer gedetineerde Britten op televisie verschenen om excuses aan te bieden en te bekennen dat zij tijdens een patrouille Iraanse wateren schonden. Volgens Londen gaat het om propaganda en worden de militairen gedwongen dergelijke verklaringen af te leggen.
Eerder op de dag meldde de Britse minister van Defensie, Des Browne, dat de Britse regering „directe, bilaterale communicatie” onderhoudt met de Iraniërs. Volgens Browne geniet Groot-Brittannië de steun van vrijwel de gehele internationale gemeenschap in diens eis voor de vrijlating van zijn marinepersoneel.
Britse media meldden eerder dat de regering een topofficier van de Britse marine naar de Iraanse hoofdstad Teheran zou sturen om de vrijlating van de gevangen marinemensen te bereiken. De officier moet een compromis vinden dat voor beide partijen gezichtsverlies voorkomt, meldde de Britse krant The Sunday Telegraph zondag.
Volgens de krant The Sunday Times zijn premier Tony Blair en minister van Buitenlandse Zaken Margaret Beckett gewaarschuwd dat de situatie tot een lange impasse kan leiden. Beckett reageerde inmiddels al schriftelijk op de klachten uit Teheran. Over de inhoud is niets meegedeeld.
De Amerikaanse president George Bush heeft zich in de affaire vierkant achter Londen opgesteld: „Ik geef al mijn steun aan de regering van Tony Blair om dit conflict op een vreedzame manier op te lossen.” Bush noemde het optreden van Iran onvergeeflijk. Hij omschreef de Britse militairen als onschuldige gijzelaars.
De Iraanse president Mahmud Ahmadinejad uitte zaterdag nog felle kritiek op de manier waarop de Britse regering de crisis zou afhandelen. Volgens het staatshoofd bewandelt Londen niet de „wettelijke en logische” weg.
Ahmadinejad laakte dat Londen meteen claimde dat Iran bij de Britten in het krijt zou staan. Ook bekritiseerde hij dat de Britten luidkeels internationale organisaties inschakelden. De Iraanse president stelde dat de Britse regering beter haar excuses had kunnen aanbieden en spijt had kunnen betuigen.
Volgens waarnemers gebruiken extremistische islamitische groeperingen in Iran de crisis om gematigdere politici in de hoek te duwen. Zondag betoogden ongeveer 200 radicale Iraanse studenten op gewelddadige wijze voor de Britse ambassade in Teheran. De demonstranten gooiden met stenen en voetzoekers naar het ambassadegebouw. Ooggetuigen meldden zeker acht kleine ontploffingen. De betogers eisten de uitzetting van de Britse ambassadeur en excuses van de Britse regering.
Volgens de ambassade vielen er binnen geen gewonden en is er geen schade aangericht. Tientallen Iraanse agenten hadden een kordon rond het terrein gevormd en traden hard op toen betogers probeerden binnen te dringen.
De gevangenneming van vijftien Britse matrozen en mariniers in een waterweg tussen Irak en Iran was van tevoren gepland en bedoeld als wraak voor de sancties die de Verenigde Naties Iran hebben opgelegd. Dat heeft de Nationale Raad van Verzet van Iran, een oppositiegroep, zaterdag gezegd. De raad is de politieke tak van de MREK, een rebellenorganisatie die door Groot-Brittannië, de Verenigde Staten de Europese Unie op de lijst van terreurorganisaties is geplaatst.
Hossein Abedini, een buitenlanddeskundige van de raad, zei dat de informatie afkomstig was van bronnen bij Iraans Islamitische Revolutionaire Garde. De raad heeft de informatie doorgespeeld aan de Britse regering, zei hij. De regering wilde geen commentaar geven en wees erop dat de MEK een verboden organisatie is.
Op een persconferentie in Londen zei Abedini dat een marinebasis van de Revolutionaire Garde de avond voor de gevangenneming in paraatheid was gebracht om de operatie voor te bereiden. Een andere vertegenwoordiger van de raad, Mohammad Mohaddessin, zei in een verklaring dat de hoogste Iraanse leider, ayatollah Ali Khamenei, opdracht had gegeven om de Britten vast te zetten, in de hoop de Britse regering onder druk te kunnen zetten de sancties tegen Iran niet te verzwaren. Daags na het incident in de Golf besloot de Veiligheidsraad de sancties tegen Iran te verscherpen.
Abedini zei dat duidelijk is dat het Iraanse bewind de zaak op touw heeft gezet om concessies af te dwingen van de internationale gemeenschap en de aandacht af te leiden van zijn nucleaire projecten. „Beweringen dat de matrozen in Iraans water zijn gearresteerd missen elke grond.”