Zonder verdenking uitkeringsfraude toch huiscontrole
DEN HAAG (ANP) – Staatssecretaris Aboutaleb van Sociale Zaken gaat de wet aanpassen als de rechter huisbezoeken onmogelijk maakt bij mensen met een uitkering die niet verdacht worden van fraude. Dat heeft de bewindsman woensdag gezegd in een debat met de Tweede Kamer over de aanpak van fraude in de sociale zekerheid.
Aboutaleb heeft voor zijn beleid de steun van een Kamermeerderheid van CDA, PvdA, VVD en PVV. Eerder deze maand oordeelde de voorzieningenrechter in Den Haag nog dat de Sociale Verzekeringsbank (SVB) AOW’ers tegen wie geen verdenking van fraude is, niet meer thuis mag bezoeken om te controleren of ze niet stiekem samenwonen.Daarentegen stelde de rechtbank in Den Haag eind vorig jaar dat gemeenten wel mogen doorgaan met huisbezoeken bij bijstandgerechtigden. Volgens de kortgedingrechter hebben gemeenten de wettelijke bevoegdheid om in de strijd tegen uitkeringsfraude de privacy te schenden. Binnenkort wordt een uitspraak verwacht van de Centrale Raad van Beroep, het hoogste rechtscollege op het gebied van de sociale zekerheid.
Aboutaleb noemt onaangekondigde huisbezoeken essentieel voor de aanpak van uitkeringsfraude. Hij wees erop dat de hoogte van uitkeringen wordt bepaald aan de hand van iemands leefvorm. Dan kan het volgens hem niet zo zijn dat daarop niet goed gecontroleerd kan worden. „En helaas is er geen andere wijze om het te controleren dan thuis te kijken".
De linkse oppositiepartijen SP en GroenLinks noemen onaangekondigde huisbezoeken zonder concrete verdenking buitenproportioneel. „Wij moeten niet toe naar een land waar we iedereen als een potentiële fraudeur behandelen totdat het tegendeel is bewezen", aldus SP’er Sadet Karabulut.
Maar volgens haar PvdA–collega Hans Spekman blijft de solidariteit in de sociale zekerheid niet in stand bij een „labbekakkerige" aanpak van fraude. Uit ervaring zei de voormalig wethouder van Utrecht te weten dat aangekondigde huisbezoeken weinig zin hebben. Hij is het wel met Ineke van Gent van GroenLinks eens dat huisbezoeken ook vanuit een voorlichtingstaak uitgevoerd kunnen worden. Mensen worden dan meer actief gewezen op toeslagen en andere steun waar ze recht op hebben, maar nu vaak onvoldoende gebruik van maken.