Bestevaer wordt beste waar
VLISSINGEN - Wat Rembrandt het afgelopen jaar deed, moet dit jaar Michiel Adriaanszn. De Ruyter doen: een miljoenenomzet creëren. Met het stijlvol luiden van de scheepsbel van De Zeven Provinciën gaf koningin Beatrix vrijdag in Vlissingen het startsein voor het De Ruyterherdenkingsjaar: vol tentoonstellingen, vlootschouwen, rondwandelingen, bijeenkomsten en schoolprojecten.
De Ruyter zelf laat het koud. Onbewogen staat de zeeheld op het Vlissingse havenhoofd op zijn sokkel. Hij tuurt over zee, zich onbewust van 1600 kinderen en een koningin die achter zijn rug uit volle borst zingen. Hij blijft zoals hij was: bescheiden. De aubade zou de admiraal ook niet veel hebben gedaan. Hij had -boven de bezongen eer, roem en daadkracht- voorkeur voor een godvruchtig lied. Hoogstens zou hij geraakt zijn door het enthousiasme waarmee de kinderen de halsaderen laten zwellen, eigenlijk het meest voor de koningin. En een Oranjeklant was De Ruyter ook al niet. Het heeft de vorstin niet weerhouden naar Vlissingen af te reizen.Hare Majesteit loopt het stukje naar de kerk, langs de Gecroonde Liefde, het woonhuis waar De Ruyter met zijn (derde) vrouw, Anna van Gelder, woonde. Marinierskapel, vaandeldragers en upper ten -Zeeuwse roem- helpen de koningin de kerk in.
De gelegenheid wordt meteen benut door staatssecretaris Huizinga-Heringa om de De Ruytermedaille op te spelden bij Sip Wiebenga, directeur van de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij. Minister Plassterk zal de ”Educatieve kajuit”, een digitale voorraadkast met lesmateriaal over De Ruyter, in ontvangst nemen. Beiden moeten -hoe innemend- nog in hun rol groeien. Het lintje belandt eerst op de grond; de minister trekt bijna het boek voortijdig uit handen van de kinderen.
Dan toont de vorstin zich meer ervaren: met in ieder geval uiterlijke belangstelling hoort zij De Ruyterkenner Prud’homme van Reine het gehele leven van de admiraal in een halfuur proppen. Hij verzuimt in deze feestrede de onenigheid te noemen die tussen historici is ontstaan over de vraag of De Ruyter eerst Trouwhand heette. Hij roemt de mens De Ruyter, die zijn bemanning toesprak zoals een vader zijn kinderen, wat hem de koosnaam Bestevaer (grootvadertje) opleverde. IJdelheid was de admiraal kennelijk niet vreemd, want in zijn dagboek schreef hij aan de vooravond van zijn vijftigste verjaardag: „Aan de dag van morgen zal ik 49 jaar zijn geweest.” Kennelijk was het ook in die tijd al moeilijk om ruiterlijk te bekennen Abraham te hebben gezien, aldus Prud’homme.
Schoolverlater
De Ruyter valt binnen de categorie ”voortijdige schoolverlaters”. Dat past niet in het nationale beeld van de zeeheld; de Stichting 400 jaar Michiel de Ruyter wil hem dit jaar presenteren als voorbeeld voor kinderen en nieuwe Nederlanders. Hij moet burgerschapsvorming stimuleren en de bereidheid en het vermogen om deel uit te maken van onze gemeenschap, aldus de secretaris van de stichting.
De Ruyter zal komend jaar worden geëerd met een vlootschouw voor de rede van Vlissingen, de Nationale Vlootdagen zullen in het teken staan van zijn 400e geboortedag, de Bataviawerf timmert aan de weg met een replica van De Zeven Provinciën en zaterdag slaat staatssecretaris De Jager (Financiën) in Vlissingen de eerste herdenkingsmunt van 5 euro ter ere van zeeheld. Die eer viel zelfs Rembrandt vorig jaar niet ten deel. Terwijl ook uit dat jubileum flink munt geslagen is. In totaal hebben bezoekers aan allerlei verschillende Rembrandtactiviteiten 623 miljoen euro besteed, volgens de Stichting Rembrandt 400 jaar.
De Ruyter zou ervan gruwen. Zijn leven lang leefde hij eenvoudig en vroom. Zijn enige pronk waren de cadeaus die hij na zijn overwinningen kreeg: een gouden beker, een zilveren lampetkan, medailles in soorten en maten. Dat was het. En bij zijn dood lagen er zakken met geld klaar voor de diaconieën van verschillende Amsterdamse gemeenten.