Weinig toenadering tussen Japan en Noord-Korea
Japan en Noord-Korea hebben maandag afgesproken binnen een maand een besluit te nemen over het hervatten van normalisatiegesprekken. De twee landen onderhouden sinds het ontstaan van Noord-Korea in 1948 geen diplomatieke betrekkingen. De laatste poging tot normalisatie, in oktober 2000, mislukte.
Na twee dagen van historische gesprekken in de Noord-Koreaanse hoofdstad Pyongyang gaven de twee landen een gezamenlijk communiqué uit. Hierin noemden zij het belang van het verbeteren van bilaterale banden en het aangaan van diplomatieke banden voor de vrede en de stabiliteit in de regio.
Dat de twee landen überhaupt samen aan tafel zitten is reeds een enorme vooruitgang. Noord-Korea voelt zich mogelijk gedwongen door de enorme economische tegenslagen en de vele overstromingen van de afgelopen jaren, die vele honderdduizenden Noord-Koreanen het leven hebben gekost. Desondanks waarschuwden Japanse diplomaten voor te hooggespannen verwachtingen.
Afgevaardigden van de twee landen bespraken zondag en maandag verscheidene geschilpunten. De gesprekken zijn een inleiding op diepgaandere onderhandelingen. De tijdslimiet van een maand geeft de indruk dat beide landen een stapje dichter bij de langverwachte normalisatiegesprekken zijn gekomen. Maar de twee landen repten in hun communiqué met geen woord over hun belangrijkste geschilpunten.
Japan is zeer bezorgd over de Noord-Koreaanse ontwikkeling van langeafstandsraketten. Het land wordt ervan verdacht een ambitieus kernwapenprogramma te hebben. Een ander probleem voor Japan zijn de vele Noord-Koreaanse schepen die langs de kust van Japan mysterieuze missies uitvoeren. Eerder dit jaar bracht de Japanse kustwacht een van deze schepen tot zinken. Terwijl de twee landen hun toekomst bespraken in de Noord-Koreaanse hoofdstad, poogden Japanse duikers het gezonken schip te bergen en te ontdekken waar het mee bezig was.
Vooral gevoelig liggen de Noord-Koreaanse ontvoeringen. Tussen 1977 en 1983 heeft Noord-Korea ten minste elf Japanners ontvoerd. Voordat deze zaak is opgelost, is normalisatie niet mogelijk, zegt Japan. Twee jaar geleden mislukten de gesprekken omdat Noord-Koreaanse delegatieleden razend de zaal uitliepen over deze eis.
Noord-Korea daarentegen eist excuses en compensatie voor de Japanse kolonisatie van Korea van 1910 tot 1945. Japan wil wel praten over excuses, maar is duidelijk niet enthousiast over het geven van financiële compensatie. Het hoofd van de Japanse delegatie, Hitoshi Tanaka, noemde de problemen maandag „heel moeilijk.”
De eerste pogingen tot normalisatie begonnen in 1991. Sinds 2000 hebben er enkel besprekingen plaatsgevonden tussen de Rode-Kruisorganisaties van de twee landen.