„We zagen een man op een vlot verdrinken”
DEH RAWOD - Nederlandse, Amerikaanse en Afghaanse hulptroepen troffen maandagochtend een vreselijke ravage aan op diverse stukken terrein over een kilometer of 23 langs de overstroomde Helmandrivier in het zuiden van de provincie Uruzgan.
Een Cougartransporthelikopter van de Nederlandse Air Task Force hangt met zijn wielen in het water bij een weggespoelde woning. Op de modderige restanten van de buitenmuur staat een man die snel het touw grijpt dat uit de helikopter hangt. Zijn geit rent achter hem aan, maar haalt het niet. Een andere man klimt in een kaal boompje in de hoop daar makkelijker opgepikt te kunnen worden. Hulptroepen zien een man op een vlot verdrinken.Volgens gouverneur Abdul Hakim Munib zijn er voor zover dinsdag bekend twee mensen omgekomen. De hulptroepen hebben volgens de Nederlandse militairen 600 mensen geëvacueerd. Ongeveer 500 mensen wisten zelf veilig weg te komen, vertelt de gouverneur van de provincie. De zon schijnt weer, maar hele stukken landbouwgrond staan dinsdag nog onder water of zijn in moddervelden veranderd, de voet van een brug is weggeslagen, waardoor de rivier niet meer overgestoken kan worden.
De drie Nederlandse ministers die het gebied dinsdag bezochten werden voorafgaand aan hun bezoek aan Camp Hadrian in Deh Rawod per helikopter over het getroffen gebied gevlogen. Een verschrikking voor deze mensen, reageerden de ministers Van Middelkoop (Defensie), Koenders (Ontwikkelingssamenwerking) en Verhagen (Buitenlandse Zaken). Ook commandant der strijdkrachten Dick Berlijn en commandant Ton van Loon van ISAF RC South waren erbij.
Zij werden bijgepraat door kapitein Lenny Hazelbag van Task Force Uruzgan. Die vertelde hoe de militairen in de nacht van zondag op maandag eerst dachten dat die ’troepenbewegingen’ langs de rivier taliban op doortocht waren. Na enige waarschuwingsschoten werd echter niet teruggeschoten. Toen ze de volgende dag erop uitgingen, zagen ze wat er aan de hand was en werd een reddingsoperatie op touw gezet.
Op een wrange manier past die ook in de operatie en missie van ISAF, zei commandant Van Loon. Zo’n operatie helpt ook om vrienden te worden met de lokale bevolking. Veel van het ondergelopen land bestond uit papavervelden, zei hij. „Eén dag regen in Afghanistan is beter voor het land dan een bataljon infanterie, zegt president Hamid Karzai altijd.” Volgens Van Loon treedt de rivier elk jaar buiten zijn oevers. Gouverneur Munib bevestigde dit. Maar zo erg als nu is het in geen vijftig jaar geweest, voegde hij daar aan toe.
Munib sprak zijn dank uit voor de hulp van ISAF en de 100.000 euro die Nederland voor noodhulp heeft gegeven. Hij bevestigde nogmaals dat de Nederlanders zijn vrienden zijn. Inmiddels zijn alle slachtoffers op het droge, vertelt gouverneur Munib, die naar Deh Rawod was gekomen om de nieuwe ministers te ontmoeten. Maar er zijn huizen nodig, voedsel en kleren.
Munib heeft zijn splinternieuwe rampenplan in werking gesteld. De Afghanen hebben inmiddels tonnen aan goederen, dekens en bakolie klaar staan om naar het gebied te vervoeren met eigen vrachtwagens. ISAF bood transport via helikopters aan, maar het Afghaanse Rode Kruis (de Halve Maan) wilde het zelf doen. Mocht het nog nodig zijn, dan staan de Nederlandse vrienden echter klaar.