Het zijn razend drukke tijden voor de leden van de raad van bestuur van ABN AMRO. De aanval van hedgefondsen en de gesprekken met de Britse evenknie en mogelijk fusiepartner Barclays slokken alle tijd op. Naar verluidt bivakkeren de hoge heren langdurig op de bovenste verdieping van het hoofdkantoor aan de Amsterdamse Zuidas. Koortsachtig werkend aan de strategie, onbereikbaar voor de rest van het bedrijf.Eén man voert de regie: Rijkman Groenink. Hij is niet de eerste de beste. Na zijn aantreden in 2000 rijst zijn ster snel. Met reorganisaties als Focus 2005 en Zonder Omwegen laat hij daadkracht zien. Hij toont zich een bijter in het overnamegevecht rond de Italiaanse bank Antonveneta in 2005. Hij wint en oogst van alle kanten lof. Weekblad Elsevier roept hem zelfs uit tot Nederlander van het jaar. Het blad typeert Groenink als een „lefgozer”, die de durf heeft om onbegaanbare paden te betreden. De ietwat tegenvallende prestaties van de bank neemt iedereen op de koop toe.

Al snel na de verkiezing raakt Groenink betrokken bij een akelig akkefietje. The Wall Street Journal meldt dat hij opdracht zou hebben gegeven om een onderzoeksrapport naar verboden transacties te vernietigen. Volgens de bestuursvoorzitter gaat het echter om een concept. De „ongelukkige woordkeus” komt hem op een berisping van de raad van commissarissen te staan.

Intussen beginnen analisten te morren. De koers van het aandeel ABN AMRO stijgt maar niet. Logisch, de bank presteert slechter dan branchegenoten. Beloften weet de bestuursvoorzitter bovendien niet waar te maken. Experts zijn van mening dat de bank een „lappendeken van activiteiten is.”

Groenink doet verwoede pogingen om het sentiment te veranderen. Hij kondigt nog meer kostenbesparingen aan en doet nieuwe financiële toezeggingen. De toon is echter gezet. De klacht van „gebrek aan focus” wordt sterker. Het Financieele Dagblad trekt dit voorjaar een opvallende conclusie: „De bank is na alle organisatorische ingrepen weer dezelfde als toen voorganger Jan Kalff vertrok.” Oftewel: Groenink staat weer op hetzelfde punt als zeven jaar geleden.

Dan roert de Britse durfinvesteerder TCI zich. Het hedgefonds pleit in februari van dit jaar voor opsplitsing van ABN AMRO. TCI krijgt steun van het fonds Tosca en ook pensioenfonds PGGM en SNS Reaal zetten openlijk vraagtekens bij de strategie. Het concern, dat veel waarde hecht aan zijn onafhankelijkheid, is vanaf dat moment aangeschoten wild.

Groenink gaat noodgedwongen op zoek naar een partner die hem kan redden uit de klauwen van de durfinvesteerders. Diverse namen circuleren, maar sinds maandag is bekend dat ABN AMRO exclusief praat met de Britse Barclays. De derde bank van Groot-Brittannië kan zich ontpoppen als de ridder -in vaktermen de ”white knight”- die een gedwongen splitsing van de nummer één van Nederland kan voorkomen. Aandeelhouders reageren tevreden, de koers loopt op.

Afgaande op de berichten van beide concerns ligt een fusie het meest voor de hand. Analisten spreken echter ook over een overname, vooral omdat Barclays een maatje groter is dan de Nederlandse bank. Bovendien leert de geschiedenis dat samenwerking tussen Nederlandse en Britse bedrijven vroeg of laat uitmondt in Britse dominantie. Unilever is daarvan een sprekend voorbeeld.

Vast staat het verlies van zelfstandigheid. Weliswaar blijft het hoofdkantoor in Nederland, de bestuursvoorzitter komt uit het kamp van de Britten. Dat betekent dat Groenink een stapje terug moet doen. Een functie als toezichthouder in de vorm van een soort president-commissaris is het hoogst haalbare. Of hij dat daadwerkelijk wordt, is nog onbekend.

Overigens sorteert de topman al een beetje voor op een stoelendans. Begin deze maand accepteerde hij een commissariaat bij Shell. Een ongeschreven regel zegt echter dat een bestuursvoorzitter maximaal één toezichthoudende functie mag vervullen. De teller van Groenink staat nu op twee.

Groenink was jaren het gezicht van ABN AMRO. Hij schroomde niet om mensen de laan uit te sturen door ze simpelweg „misbaar” te noemen. Nu wijst alles er echter op dat de topman zelf binnenkort de touwtjes uit handen moet geven. Niemand is onmisbaar, ook hij niet.