De regering van premier Aznar - die al lang uit is op een verbod van de partij - zal nu de komende week bij het Hooggerechtshof vragen om een verbod van de partij. Dat kan op basis van een omstreden wet uit juni, die bepaalt dat het mogelijk is partijen illegaal te verklaren als zij het terrorisme niet veroordelen.

Batasuna heeft zich nooit uitgesproken tegen de aanslagen van de ETA en stelt dat het geweld van de beweging onderdeel is van het Baskische probleem. De procedure voor het Hooggerechtshof zal drie tot zes maanden in beslag nemen.

Kort voor de zitting van het parlement had onderzoeksrechter Baltasar Garzón opschorting van de activiteiten van Batasuna voor drie jaar verordonneerd. Het besluit werd al verwacht nadat de openbaar aanklager vorige week had ingestemd met het voorstel de activiteiten van de nationalistische partij voor vijf jaar te verbieden.

De opschorting van de activiteiten is een van de legale middelen die de Spaanse overheid heeft om Batasuna definitief buiten de wet te plaatsen. In de praktijk betekent dat dat de kantoren van de groepering dicht moeten en dat gas, licht en water er worden afgesloten, dat partijbijeenkomsten verboden zijn, dat Batasuna niet langer verkiezingscampagnes voert en dat de justitie beslag legt op alle bezittingen en tegoeden. De zittende parlements- en gemeenteraadsleden mogen wel hun werk blijven doen.

Maandag avond ontruimde de Spaanse politie het hoofdkantoor van Batasuna in de Baskische stad Pamplona. De ontruiming verliep volgens de eerste gegevens rustig. Batasuna had leden en sympathisanten opgeroepen om naar de kantoren te gaan om te voorkomen dat de politie deze zou sluiten. In San Sebastian verzamelden maandagavond Batasuna-aanhangers voor het regionale kantoor van de partij.

Garzon is ervan overtuigd dat de politieke partij de ETA financieel steunt en nauwe banden onderhoudt met kopstukken van de terroristische beweging. Batasuna ontkent echter de politieke vleugel te zijn van de ETA, die sinds 1968 achthonderd mensen heeft vermoord.

Begin juli nam de Spaanse justitie op verzoek van Garzón het vermogen van Batasuna in beslag. Verscheidene rekeningen in Spanje en Frankrijk werden geblokkeerd. De onroerende goederen kwamen onder beheer van justitie te staan. Directe aanleiding voor de actie tegen Batasuna waren enkele straatprotesten van Jegi, de jeugdbeweging van de partij, die op onlusten uitliepen. Batasuna werd verantwoordelijk gehouden voor de schade die de jeugdbeweging aanrichtte en moest een boete van 24 miljoen euro betalen.

Batasuna haalde bij de laatste verkiezingen in Baskenland ongeveer 10 procent van de stemmen. De partij is in 1978 opgericht en strijdt in het parlement voor een onafhankelijk Baskenland. Zij heeft al meerdere malen een naamswijziging doorgevoerd om te voorkomen dat zij illegaal zou worden verklaard.

De gematigde nationalistische partij in Baskenland (PNV) wijst het illegaal verklaren van Batasuna af. PNV-leiders voorspellen dat de maatregel tot grote sociale onrust zal leiden. Verder waarschuwt de partij dat door het verbieden van Batasuna militante jongeren in de armen van de ETA worden gedreven, omdat ze niet meer bij een politieke groepering van hun keuze onderdak kunnen vinden.