ABP, PGGM en het Spoorwegpensioenfonds beleggen een deel van hun geld in de Amerikaanse wapenindustrie. In 2006 ging het om een bedrag van 229 miljoen euro in bedrijven die clusterbommen maken en 59 miljoen in landmijnfabrieken.Fondsen doen hier ook niet geheimzinnig over. Het ABP verklaarde maandag bij monde van de directeur beleggingen dat clustermunitie weliswaar verwerpelijk wapentuig is, maar dat de organisatie geen richtlijnen voor zichzelf heeft die beleggingen in deze tak van wapenindustrie verbieden. Ook het internationale landmijnenverdrag is voor dit pensioenfonds geen beletsel. Het gaat voor het ABP en de andere fondsen allereerst om een goed rendement. En daar kunnen zij bij de wapenindustrie van op aan.

Het is duidelijk dat beleggers niet aansprakelijk gesteld kunnen worden voor elke fout of misstand bij bedrijven waarin ze investeren. Dat is gewoon onmogelijk. Daarmee is deze vorm van beleggen nog niet goed gepraat.

Integendeel. Beleggen in bedrijven die verboden wapentuig maken, is ethisch verwerpelijk. Internationaal zijn er afspraken gemaakt om clusterbommen en landmijnen uit de wereld te krijgen. Als fondsen beleggen in fabrieken die dit tuig maken, houden ze de productie en het gebruik van dit soort wapens in stand.

Wanneer pensioenfondsen hun verantwoordelijkheid tegenover de samenleving en de gehele mensheid verstaan, zullen zij zich onmiddellijk terugtrekken uit deze bedrijven. Alleen al uit respect voor de overheid. Het is toch te dol voor woorden dat diplomaten die het na moeizame onderhandelingen eens werden over het verdrag tegen landmijnen, na hun pensionering worden betaald uit geld dat verdiend is aan die landmijnen. Wie kan dat met redelijke argumenten aan elkaar praten? Nog afgezien daarvan: waartoe dienen internationale afspraken als beheerders van het grote geld frank en vrij kunnen zeggen dat ze er geen boodschap aan hebben, omdat het rendement voor alles gaat?

Maar er is meer. Beleggers en hun klanten dienen te beseffen welk onbeschrijfelijk leed clusterbommen en landmijnen aanrichten. De wereld wond zich vorige zomer op over het gebruik van dit wapentuig in Zuid-Libanon. Vooral Israël kreeg er daarbij van langs omdat clusterbommen veel slachtoffers onder burgers maakten. Vanwaar die ophef, als men ondertussen pensioenen bekostigt uit de fabrieken die deze wapens maken?

Inmiddels is bekend geworden dat de fondsen hun beleggingen openbaar maken. Dat is mooi. Maar daar schiet je niet veel mee op. Feitelijk weten we inmiddels al dat de beleggers verdienen aan verboden waar. Zij moeten ronduit uitspreken geen geld te steken in bedrijfstakken die op grond van internationale verdragen discutabel of verboden zijn. Dat hoort bij maatschappelijk verantwoord ondernemen.