Volgens de minister blijkt dat zich met name veel problemen voordoen bij de overgang van leerlingen van de kleinere groepen vier naar groep vijf. Scholen zien zich soms genoodzaakt om dan twee kleine groepen vier in een grote groep vijf samen te voegen.

Uit een onderzoek van de universiteit Twente is gebleken dat de kwaliteit van het onderwijs in de bovenbouw minder is dan in de onderbouw. Docenten wijten dit aan de hoge werkdruk, het lerarentekort en de toegenomen verschillen tussen leerlingen. Dat laatste blijkt niet uit de cijfers. Volgens de onderzoekers is het eindniveau van leerlingen in groep acht juist stabiel.

Meer bestedingsvrijheid voor scholen is een van de oplossingen die de onderzoekers aandragen. Andere voorstellen zijn meer inzet van ondersteunend personeel, meer gebruik van computers en het laten ’meegroeien’ van docenten met de leerlingen van de onder- naar de bovenbouw.