Begin juli nam de Spaanse justitie op verzoek van Garzón het vermogen van Batasuna in beslag. Verscheidene rekeningen in Spanje en Frankrijk werden geblokkeerd. Haar onroerende goederen kwamen onder beheer van justitie te staan. Directe aanleiding voor de actie tegen Batasuna waren enkele straatprotesten van Jegi, de jeugdbeweging van de partij, die op onlusten uitliepen. Batasuna werd verantwoordelijk gehouden voor de schade die de jeugdbeweging aanrichtte en moest een boete van 24 miljoen euro betalen.

Garzón zint echter op nog strengere maatregelen tegen Batasuna. Hij wil voor een periode van vijf jaar de kantoren van de groepering sluiten, partijbijeenkomsten verbieden en niet langer toestaan dat Batasuna verkiezingscampagnes voert. De onderzoeksrechter is ervan overtuigd dat de politieke partij de ETA financieel steunt en nauwe banden onderhoudt met kopstukken van de terroristische beweging. Advocaten van de partij hadden tot maandag twaalf uur de gelegenheid om hun argumenten tegen het voornemen van Garzón de activiteiten van de groepering te verbieden, kenbaar te maken.

Batasuna haalde ongeveer 10 procent van de stemmen bij de laatste verkiezingen in Baskenland. De partij is in 1978 opgericht en strijdt in het parlement voor een onafhankelijk Baskenland. Zij heeft al meermalen een naamswijziging doorgevoerd om te voorkomen dat zij illegaal zou worden verklaard.

Dit keer lijkt er echter geen ontsnappen mogelijk voor Batasuna. De openbaar aanklager in Spanje stemde vrijdag in met het plan van Garzón de activiteiten van Batasuna te verbieden. De openbaar aanklager stelde dat de partij haar activiteiten moet staken en kantoren moet sluiten om „te voorkomen dat Batasuna haar criminele activiteiten kan voortzetten.”

Garzón heeft in de strijd tegen de Baskische partij een bondgenoot in premier Aznar van de Volkspartij (PP). Het Spaanse parlement zou zich maandag buigen over een voorstel van de premier om Batasuna te verbieden. Het instrument daartoe is een twee maanden geleden afgekondigde wet. Daarin staat dat het mogelijk is partijen illegaal te verklaren als zij het terrorisme niet veroordelen. Batasuna heeft zich nooit uitgesproken tegen de aanslagen van de ETA en stelt dat het geweld van de beweging onderdeel is van het Baskische probleem.

Het voorstel om Batasuna buiten de wet te stellen krijgt de steun van Aznars eigen groepering en de grootste oppositiepartij, de socialistische PSOE. Ook verscheidene regionale partijen staan achter het plan van Aznar. De nationalistische Catalanen van de CiU hebben al aangekondigd zich van stemming te onthouden omdat ze het niet eens zijn met de procedure waarmee de premier Batasuna buiten de wet wil plaatsen.

De gematigde nationalistische partij in Baskenland (PNV) wijst het illegaal verklaren van Batasuna af. PNV-leiders voorspellen dat de maatregel tot grote sociale onrust zal leiden. Verder waarschuwt de partij dat door het verbieden van Batasuna militante jongeren in de armen van de ETA worden gedreven omdat ze niet meer bij een politieke groepering van hun keuze onderdak kunnen vinden.