Het adviesbureau -anderhalf jaar geleden van start gegaan en gehuisvest in het kantoor van het Gereformeerd Maatschappelijk Verbond (GMV)- richt zich op het begeleiden van mensen die zijn vastgelopen in hun arbeidsloopbaan. „In onze visie heeft ieder mens talenten van God gekregen. Wij zien echter in de praktijk dat veel mensen werk doen dat niet past bij de gaven die ze hebben. Vaak is het de angst om te veranderen of het niet willen opgeven van schijnzekerheden dat hen belemmert beter passend werk te gaan doen. Om zich daarvan bewust worden, hebben zij begeleiding nodig.”

Al dan niet betaald en gestimuleerd door hun werkgever komen cliënten naar het adviesbureau in Zwolle. In een loopbaanbegeleidingstraject ontdekken ze dan langzamerhand waar hun mogelijkheden en wensen liggen en welke baan bij hun profiel past.

Van Dam gaat volgens drie kernvragen te werk: Wie ben ik? Wat kan ik? En wat wil ik? „Het loopbaanoriëntatieprogramma dat ik met de klant uitvoer is erop gericht dat hij zelf ontdekt welke talenten hij heeft en welke baan bij hem past.” Daarom vindt hij de naam adviesbureau ook wat misleidend. „Dat suggereert dat ik iemands verhaal aanhoor en vervolgens zeg: Ik hoor het al, jij moet bakker worden. De cliënt adviseert echter uiteindelijk zichzelf.”

Volgens de loopbaanadviseur komen er in de uitvoering van het begeleidingsprogramma vaak ook diepere vragen aan bod. „Wat wil God verder met mijn leven? Hoe gebruik ik mijn talenten tot eer van God? We proberen daar samen met de klant ook over na te denken.”

Zo begeleidde Van Dam ooit een directeur van een automatiseringsbedrijf uit de Randstad. „De cultuur binnen die onderneming was zakelijk. Deze man -net boven de veertig- kreeg een conflict met een leidinggevende en wilde iets anders gaan doen. Een baan waarin hij meer verdieping in zijn leven en meer verbinding met God en anderen zou kunnen ervaren. Hij dacht aan het onderwijs of de zorg. De man is directeur van een christelijk verzorgingshuis geworden en heeft het goed naar zijn zin.”

Soms is de arbeidsrelatie met een werkgever al verbroken wanneer iemand bij Van Dam aanklopt om hulp. In zo’n geval is er wel eens sprake van „rouwverwerking. De cliënt heeft na een ingrijpende ervaring -bijvoorbeeld een hooglopend conflict of een promotie die niet doorging- allerlei emoties die hij eerst moet verwerken. Daarna kunnen we pas gaan denken aan een nieuwe werkkring. Een enkele keer moet ik mensen doorverwijzen naar een psycholoog of psychotherapeut.”

In een vorige werkkring bij Start Loopbaaninterventie begeleidde Van Dam iemand die na negentien jaar trouwe dienst bij Philips was ontslagen. Net in die periode had de man met verschillende sterfgevallen in de familie te maken. Toen hij zag hoe gevoelvol en netjes de uitvaartleider de familie terzijde stond, dacht hij: Dat zou ik ook wel willen. De man solliciteerde en is begrafenisondernemer geworden. Hij doet zijn huidige werk met veel voldoening, volgens de adviseur.

Bij het Zwolse adviesbureau komen mensen uit allerlei beroepsgroepen en lagen van de bevolking, van productiemedewerkers tot managers en predikanten.

Hoewel Van Dam klanten van allerlei leeftijden heeft, is een belangrijke groep toch wel die van 40 à 45 jaar. „Dit is vaak een leeftijd waarop mensen zich afvragen: Is dit nu het werk dat ik tot mijn pensioen wil blijven doen, of wil ik nog iets anders met mijn leven? Onlangs gaf ik een workshop aan docenten van een middelbare school. En dan komt er een leraar naar je toe en zegt: Ik geef al vijftien jaar les, en ik moet nóg achttien jaar. Zo iemand ziet er als een berg tegenop, maar ziet ook geen andere mogelijkheden.”

De loopbaanadviseur verwacht dat hij voorlopig nog werk genoeg heeft. Mensen stellen volgens hem andere eisen aan hun werk dan vroeger. „Het is niet meer een kwestie van plat geld verdienen, zoals in de jaren ’80. Werknemers moeten het gevoel hebben iets wezenlijks bij te dragen aan hun bedrijf. Het werk moet boeiend zijn.” Bovendien veranderen functies soms snel van inhoud, waardoor mensen eerder in verwarring raken, constateert Van Dam.

Als cliënten na een begeleidingsprogramma weer verder kunnen, geeft dat de loopbaanadviseur voldoening. „Ik voel me gelukkig als ik zie dat klanten groeien en dat ze weer energie en zin in hun werk krijgen”, verwoordt Van Dam de motivatie tot zijn werk.

Mensen in zo’n moeilijke situatie begeleiden is te vergelijken met een schip dat van een bekende plaats over een woelige zee naar een vreemde haven toe moet, schetst Van Dam zijn bezigheden. „Je kunt mensen alleen tot die oversteek bewegen door het onbekende enigszins in kaart te brengen.”