Kist heeft tanden NMa aangescherpt
Directeur-generaal A. Kist van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa), die eind dit jaar opstapt, heeft van de jonge antimonopolieautoriteit een omvangrijk instituut met verstrekkende bevoegdheden weten te maken. Consumenten in Nederland hebben daarvan profijt getrokken.
Voordat Kist naar de NMa ging, was hij advocaat en lid van het dagelijks bestuur van Onderzoekschool Onderneming en Recht aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. In Den Haag kreeg hij de leiding van het instituut dat eind 1997 werd opgericht als toezichthouder op de nieuwe mededingingswet, die begin 1998 van kracht werd. De wet kwam tot stand onder het eerste paarse kabinet, toen Wijers minister van Economische Zaken was. De NMa begon met zestig krachten.
Zelf omschreef Kist, nu 57 jaar, de rol van zijn instituut als de „waakhond van de economische democratie.” Hij doorbrak het monopolie op programmagegevens bij de omroepbladen en floot vorig jaar de supermarkten terug toen deze de consument een dubbeltje extra voor een pak melk wilden laten betalen, om op die manier de boeren te steunen die te lijden hadden van de mond- en klauwzeerepidemie (mkz).
De NMa, met inmiddels 300 werknemers, bekijkt doorgaans of bedrijven die willen fuseren of andere ondernemingen willen overnemen, daardoor niet een te grote machtsconcentratie krijgen. Het bureau verbood twee jaar geleden de voorgenomen fusie tussen de Staatsloterij, Lotto en Bankgiroloterij.
Daarnaast liet Kist ook weten zelf actief naar verborgen kartelorganisaties te gaan zoeken. Een van de moeilijkste speurwerken betrof het onderzoek naar de benzineprijzen van oliemaatschappijen. Eind vorig jaar concludeerde de NMa dat de grote concerns de prijs van autobrandstof kunstmatig hoog houden.
De liberalisering van de energiemarkt in Nederland heeft de aandacht van de Dienst Uitvoering en Toezicht Energie (DTe). Deze kamer, die controleert of de particuliere gas- en elektriciteitsbedrijven de wet- en regelgeving naleven, is onderdeel van de NMa. Binnenkort zal ook de toezichthouder van de post- en telefoonbedrijven, de Opta, opgaan in de NMa.
Aanvankelijk was deze bundeling van krachten voorzien voor het jaar 2005. Maar onlangs hebben beide partijen het kabinet verzocht of ze eerder mogen samengaan. Dat zal waarschijnlijk volgend jaar of erna gebeuren, wanneer Kist Den Haag heeft verruild voor Leiden.