Een spoor van witte voetjes
Op de lagere school had Gerart Bot een gruwelijke hekel aan stempels in zijn schriften. Zijn afkeer veranderde in fascinatie. De rubberen mallen zijn al ruim 25 jaar niet meer uit zijn leven weg te denken. „Ik stempel, dus ik ben”, is het motto aan de Kleine Overstraat in Deventer.
De vermelding „een winkel stampvol stempels” op Bots website is niet overdreven. Van voor tot achter is de galerie gevuld met kleine houten blokjes voorzien van een rubberen afbeelding.In een hoek van de winkel staan antieke exemplaren. Stempels met een klokje, treinstempels en schoolstempels. „Mijn mooiste item is een flink stuk lakzegel uit de 17e eeuw.” Ook tijdens zijn vakanties is de eigenaar van de galerie steeds bezig met het uitbreiden van zijn collectie. Op termijn moeten de antieke exemplaren in de kelder van het pand deel uitmaken van de collectie van een museumpje.
„Goedemorgen.” Een zestiger stapt de winkel binnen. „Ik ben net een eigen bedrijfje begonnen. Is het ook mogelijk om een stempel te maken van mijn adresgegevens en logo?” Bot knikt en legt de mogelijkheden uit. „Prima. Ik zet thuis wat op papier en kom morgen terug.”
De volgende klanten melden zich. Een stel vraagt om een prijsopgave voor een brandmerk. En een jonge vrouw zoekt een origineel kraamcadeau. Ze wil een stempel laten maken met een tekening van een babybeentje erop.
Chic
„Stempels kun je op zo veel verschillende manieren gebruiken”, vertelt Bot enthousiast. „De mogelijkheden zijn veel uitgebreider dan de meeste mensen denken. Vooral ouderen kunnen er bijvoorbeeld veel gemak van hebben. Zeker als ze wat beverig zijn. Dat kan problemen opleveren met hun handtekening. Een simpel stempeltje is dan een handige oplossing.”
Bot levert regelmatig aan kantoren. „Zij kiezen dan meestal voor een automaat.” Ook mensen met een bibliotheek weten hem te vinden. „Zij gebruiken voor hun ex librisstempels een reliëfexemplaar.” Hij demonstreert het op een leeg stukje papier. Met een soort tang knijpt hij in een blaadje. Het resultaat is een fraaie, inktloze afbeelding in het papier.
Lakstempels zijn een groeimarkt, constateert de Deventenaar. „Lak ziet er chic uit. Als je zo’n brief naar het buitenland stuurt, verrichten die stempels wonderen. In veel landen moet je ze bij de overheid aanvragen. Een stuk dat zo gemerkt is, krijgt een officieel karakter.”
Transportfiets
Bots fascinatie voor stempels ontstond pas na zijn opleiding. „Op de lagere school had ik er zelfs een gruwelijke hekel aan”, glimlacht hij. „Maar dat had een reden. Ik ben dyslectisch. Dus hoe goed ik mijn best ook deed, er stond bijna altijd „dit kan beter” in mijn schrift.” Na zijn opleiding aan de kunstacademie startte de ondernemer in 1980 uit idealisme een natuurvoedingswinkel in Hoogeveen. Vrij snel na de opening deed Bot de zaak weer van de hand. Het hebben van een eigen winkel beviel hem echter wel.
Daarom maakte Bot een lijstje met artikelen waar hij wel in zou willen handelen. „Het product dat ik wilde verkopen moest in ieder geval nieuw, creatief en ambachtelijk zijn. Stempels pasten in dat rijtje.” Naar een naam voor zijn bedrijf hoefde de ondernemer niet lang te zoeken. „In de begintijd verkocht ik mijn artikelen vanuit een transportfiets met zo’n mand voorop. Op de band had ik met een kalkrolletje stempels gemaakt. Als ik dan een stukje reed, liet ik een spoor van witte voetjes achter me. Vandaar de naam Stempelgalerie De Voet.”
Mannenhobby
Tegenwoordig zijn stempels met name favoriet bij vrouwen van middelbare leeftijd die kaarten maken. Rond 1980 waren het echter voornamelijk mannen die de stempelhobby uitoefenden. „Ik dacht dat ik de enige was die een stempelgalerie had. Dat bleek niet zo te zijn. Ongeveer in diezelfde tijd ontstonden er in de Verenigde Staten soortgelijke bedrijfjes.”
De hobby was in die tijd wel een stuk creatiever, vindt Bot. „We stuurden elkaar gestempelde brieven. Dat gebeurt bijna niet meer.”
In de winkel zijn ruim 10.000 afbeeldingen te vinden. Een gedeelte daarvan -zo’n 3000- heeft de kunstenaar zelf getekend. Maar ook werk van andere kunstenaars zet hij wel op stempels. „Zelf maak ik het liefst een afbeelding met mensen erop. Maar dat is niet de beste handel. Pas als ik een artikel honderd keer verkoop, is het een bestseller. Mensenstempels komen daar bij lange na niet aan.”
In de winkel zijn ook exemplaren te koop uit Engeland, Duitsland, Italië en de Verenigde Staten - stempelland bij uitstek. „Daar zijn hobbyisten erg actief op stempelgebied. Ze maken kaarten, maar versieren er ook hun scrapboeken mee. De verkoop heeft even een dip gehad omdat het bericht opdook dat de inkt zuur zou zijn. Scrapboeken zouden er op termijn onder te lijden hebben. Inmiddels zijn die berichten weer ontzenuwd en stempelen de Amerikanen weer volop.”
Verzamelaars
Het winkeltje trekt behalve vrouwen die kaarten maken veel toeristen die een leuk cadeautje zoeken en verzamelaars die bijvoorbeeld alles van een bepaald automerk sparen. „Dan hoort zo’n stempel ook bij hun collectie.”
Af en toe staat Bot op beurzen. „Ik laat altijd iemand anders demonstreren. Als ik zelf aan de gang ga, verzin ik iedere keer iets nieuws om de afdruk nog mooier te versieren. Daardoor zou zo’n demonstratie te lang gaan duren.”
Meer informatie: 0570-612553 en www.stempelgalerie.nl.
Stempelbeurs
Zaterdag 14 april organiseert ARTSpecially een stempelbeurs in Nuland. Zo’n 25 standhouders geven workshops en laten de nieuwste foefjes op stempelgebied zien. Behalve Nederlandse bedrijven zijn er ook verschillende Amerikaanse firma’s aanwezig. De entree is 10 euro. Openingstijden: 10.00 tot 18.00 uur. De beurs vindt plaats in het Van der Valk Hotel Nuland, Rijksweg 25, Nuland. Meer informatie: www.artspecially.nl/?cat=8.