In een sector als water of energie zijn niet minder dan twintig VN-agentschappen actief, bleek vorig jaar uit een interne studie. De organisaties proberen zo veel mogelijk financiële middelen binnen te halen en dat zonder duidelijke taakverdeling of afspraken voor samenwerking. In totaal financiert de VN een dertigtal fondsen, agentschappen en programma’s die zich met milieu bezighouden.Een panel van vijftien wijzen publiceerde in november 2006 een studie met als titel ”Delivering as One” (”Resultaten leveren als één geheel”) om de inspanningen voor ontwikkelingssamenwerking, humanitaire hulp en milieu beter te coördineren. Het plan geeft meer macht aan de lokale VN-coördinator, die de verschillende agentschappen moet laten samenwerken onder één programma en met één begroting.

Het programma wordt voorlopig getest in acht landen -Albanië, Kaapverdië, Mozambique, Pakistan, Rwanda, Tanzania, Uruguay en Vietnam- en in de loop van 2007 geëvalueerd. De bedoeling is te komen tot een meer efficiënte inzet van mensen en middelen in het bereiken van de VN-Millenniumdoelen voor ontwikkeling. De deskundigen stellen verder voor de drie organisaties die zich bezighouden met gelijke kansen voor mannen en vrouwen onder één dak te brengen.

„We houden rekening met de sterke punten en de comparatieve voordelen van de verschillende leden van de VN-familie”, zegt Kemal Dervis van de VN Ontwikkelingsgroep, die het programma ”Eén VN” coördineert. De betrokken organisaties zijn onder meer het VN-Ontwikkelingsfonds UNDP, het kinderfonds Unicef, het Bevolkingsfonds (UNPF), het Wereldvoedselprogramma (WFP), de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en het VN-Milieuprogramma (UNEP).

Kosten besparen
Volgens een van de vijftien wijzen, de Noorse premier Jens Stoltenberg, kan meer dan 20 procent aan kosten worden bespaard door dubbel werk te elimineren en sommige programma’s en fondsen beter te consolideren. „Wanneer de donoren zien dat hun geld efficiënter wordt gebruikt, wordt het gemakkelijker om extra middelen binnen te halen”, zegt Stoltenberg.

In een artikel in de Financial Times heeft de voormalige ondersecretaris-generaal Margaret J. Anstee haar scepsis uitgedrukt over de hervormingsplannen. De meeste aanbevelingen stonden al in een rapport in 1968 over de ”Capaciteiten van het Ontwikkelingssysteem van de Verenigde Naties”, door Sir Robert Jackson.

„Waarom werden die aanbevelingen niet veertig jaar geleden al toegepast”, vraagt Anstee zich af. De moeilijkheid ligt volgens haar bij regeringen en VN-agentschappen die slechts moeilijk afscheid kunnen nemen van nationale, bureaucratische en persoonlijke machtsdomeintjes. Alleen een gecoördineerd optreden van belangrijke lidstaten en een radicale hervorming aan de top van de VN kan daar iets aan veranderen, denkt Anstee.