Ban op clusterbom in 46 landen
OSLO - In de Noorse hoofdstad Oslo hebben vrijdag tientallen landen overeenstemming bereikt over een verbod op het gebruik van clustermunitie. De ban moet in 2008 van kracht worden, meldden deelnemers aan de conferentie.
Aan de bijeenkomst namen afgevaardigden uit 49 landen deel, waarvan 46 instemden met het voornemen. „Zesenveertig van de 49 deelnemende landen hebben ingestemd met de verklaring. Het is een enorm resultaat en we zijn zeer tevreden”, aldus de Noorse staatssecretaris van Buitenlandse Zaken, Raymond Johansen.Alleen Polen, Roemenië en Japan wensten het document niet te ondertekenen. Grootmachten en belangrijke wapenfabrikanten zoals de Verenigde Staten, Rusland en China boycotten de conferentie in Oslo. Ook Pakistan, India, Australië en Israël hebben geweigerd een afvaardiging naar de Noorse hoofdstad te sturen. Deelnemers aan de conferentie zeiden dat het niettemin zin heeft om clusterbommen in de ban te doen.
Groot-Brittannië ging wel mee in de afspraak, en „dat is meer dan we hadden verwacht”, aldus Johansen.
Volgens de verklaring zetten de ondertekenaars zich in om uiterlijk in „2008 een bindend internationaal instrument te hebben dat voorziet in het verbod op het gebruik, de productie, het vervoer en het opslaan van clustermunitie die onacceptabele schade aanricht bij burgers.”
Clusterbommen, -granaten en raketten openen zich in de lucht en verspreiden een groot aantal (veelal honderden) kleinere explosieven over een groot gebied. Veel van deze kleine bommen (submunitie) gaan niet af als ze de grond raken en vormen ook na een conflict nog een groot gevaar voor de burgerbevolking. Naar schatting 5 tot 30 procent van de bommetjes is blindganger.
Clusterbommen zijn recentelijk gebruikt in Irak, Kosovo, Afghanistan en Libanon. De Verenigde Naties schatten dat Israël de afgelopen zomer 4 miljoen clusterbommen boven Libanees grondgebied heeft afgeworpen en dat 40 procent niet onmiddellijk is geëxplodeerd.
Volgens Steve Goose van Human Rights Watch zal het verbod ook zonder deelname van de grootmachten impact hebben. Het landmijnverbod dat werd gesloten in Oslo in 1997 zonder de VS, Rusland en China heeft ertoe geleid dat die grootmachten geen landmijnen meer gebruiken die zijn bedoeld om mensen te treffen, zei hij. Het aantal burgers dat slachtoffer wordt van landmijnen is sinds 1997 gehalveerd.
Volgens de humanitaire organisatie Handicap International (HI) heeft clustermunitie de afgelopen drie decennia minstens 11.000 mensen gedood of verminkt. Bijna alle slachtoffers (98 procent) waren burgers. HI deed onderzoek in 24 conflictgebieden waar dergelijke munitie is gebruikt. Ruim een kwart van de slachtoffers zijn kinderen.