Wereldwijde onrust om Tempelberg in Jeruzalem
APELDOORN - De verbale strijd die momenteel gaande is over Israëlische opgravingen bij de Tempelberg in Jeruzalem gaat ten diepste helemaal niet over die opgravingen. Het gaat om de vraag welke godsdienst, het Jodendom of de islam, recht heeft op deze meest omstreden plaats op aarde.
Bijna dagelijks worden er nieuwe feiten wereldkundig gemaakt over de opgravingen van Israël bij de zogenaamde Mugrabipoort in de Oude Stad van Jeruzalem. De Mugrabipoort is de enige toegang tot de Tempelberg waarover Israël -formeel- nog zeggenschap heeft. Het is deze poort die op gezette tijden opengaat om Joden en toeristen toegang te verlenen tot de Tempelberg. Of, zoals de moslims de plaats noemen: ”het verheven heiligdom”.Geen plaats op aarde is zo omstreden als dit heuveltje in het oosten van Jeruzalem. In 1967 veroverde het Israëlische leger -en passant- de Oude Stad, inclusief de Tempelberg, op de Jordaniërs. Moshe Dayan, de toenmalige minister van Defensie, was goedbeschouwd geen voorstander van deze militaire actie, maar werd er door de Israëlische regering toe gedwongen.
Op 7 juni 1967 trokken Israëlische soldaten de Oude Stad binnen. Ook de Tempelberg werd ingenomen en voor het eerst in 2000 jaar was de plaats waar ooit de Eerste en de Tweede Tempel stonden weer in Joodse handen.
Toen Moshe Dayan zelf poolshoogte ging nemen op de Tempelberg, zag hij tot zijn grote schrik de Israëlische vlag wapperen op de Rotskoepel. Hij beval de vlag direct weg te halen. Een paar dagen later besloot hij het beheer over de Tempelberg terug te geven aan de Wakf, een islamitische raad die onder bevel kwam van Jordanië. Dit land kreeg officieel de status van ”hoeder van de islamitische heiligdommen”.
Klaagmuur
Het besluit van Dayan was een onverwachte streep door de rekening van veel orthodoxe Joden. Zij dachten namelijk dat met de verovering van deze plaats door Israël de herbouw van de tempel aanstaande was. Zij verwachtten dat het leger de Rotskoepel en de al-Aqsamoskee zouden opblazen om de weg vrij te maken voor de herbouw.
Maar het ging anders. Omdat de Israëlische regering grote conflicten voorzag tussen Joden en moslims als de Tempelberg onbeperkt toegankelijk zou zijn voor Joden, werd besloten dat religieuze Joden alleen nog maar mochten bidden bij de Klaagmuur, een laatste overblijfsel van het tempelcomplex. Ze kregen bij dat besluit de steun van ultraorthodoxe Joden. Die verbieden namelijk hun volgelingen de Tempelberg te bezoeken omdat ze dan mogelijk te dicht in de buurt komen van de plaats waar ooit het Heilige der Heilige was.
Toen minister Dayan besloot het beheer over de Tempelberg aan moslimgeestelijken over te laten, bedong hij dat de Mugrabipoort in Israëlische handen zou blijven. Een wal leidt vanaf het plein voor de Klaagmuur naar deze poort, die toegang geeft tot het hoger gelegen tempelplein. Tijdens een sneeuwstorm in 2004 raakte de wal echter beschadigd. De toegang werd instabiel en dreigde in te storten. Israël legde een tijdelijke houten noodbrug aan tot de wal hersteld zou zijn.
Toen enkele weken geleden begonnen werd met het graafwerk dat nodig was om de wal te herstellen, barstte er in de moslimwereld protest los. Moslimleiders riepen hun aanhang op tot bescherming van de heiligdommen op de Tempelberg. Israël zou namelijk maar één doel hebben met de graafwerkzaamheden: de vernietiging van de islamitische heiligdommen om zo de bouw van de derde Joodse tempel mogelijk te maken.
Opnieuw bleek dat bij de Tempelberg amper een steen verlegd kan worden zonder een heilige oorlog te ontketenen. Het is nu eenmaal een feit dat het onaanzienlijke heuveltje niet alleen de plaats is waar ooit de tempel stond, maar ook de plek waar volgens de overlevering de profeet Mohammed ten hemel voer. En daarmee werd de Tempelberg het op twee na belangrijkste heiligdom van de wereldwijde islam.
Webcams
Terwijl Israël volhoudt dat het uitsluitend bezig is met werkzaamheden om de wal naar de Mugrabipoort te versterken, werd zondag een nieuw hoofdstuk geschreven in dit conflict. Om te laten zien dat er bij de opgravingen niets onbehoorlijks gebeurt, hebben de Israëliërs webcams laten installeren waardoor iedereen via internet kan zien wat er gebeurt (www.antiquities.org.il/home_eng.asp).
Op de site van de Israël Antiquities Authority werd daarnaast een artikel geplaatst waarin uitleg wordt gegeven over de werkzaamheden. Daarin werd, tot woede van de moslims, ook melding gemaakt van het feit dat al veel eerder op de plaats van de opgravingen een islamitische gebedskamer was ontdekt. In een verklaring tegenover persbureau Associated Press probeerde een Israëlische archeoloog de gemoederen nog te bedaren door te stellen dat het nog helemaal niet zeker is dat het om een islamitische gebedskamer ging.
De archeologische vondst zal het conflict om de Tempelberg verder aanscherpen. Want veel orthodoxe Joden blijven hopen dat nu eindelijk de tijd aanbreekt waarop Israël echt het beheer gaat voeren over de Tempelberg. In rond Hollands betekent dat volgens hen dat Israël de Rotskoepel en de al-Aqsamoskee moet afbreken om daar de Derde Tempel te kunnen bouwen.
Het zijn niet de minste rabbijnen die openlijk zeggen dat Israël problemen houdt met de Palestijnen en met de Arabische buren omdat het nog steeds niet gedaan heeft wat het moet doen: het huis van God herbouwen op de locatie die God Zelf aanwees als de plaats waar Hij wilde wonen tot in eeuwigheid.
Moslims aan de andere kant maken er geen geheim van dat aantasting van hun heiligdommen in Jeruzalem niet alleen zal leiden tot een nieuwe Palestijnse opstand in Israël, maar mogelijk tot een wereldwijd conflict tussen moslims enerzijds en Joden en christenen anderzijds. Een conflict met maar één inzet: de Tempelberg in Jeruzalem.