„Al jaren geleden waren alle dieren verdwenen uit het dorp en zijn omgeving, koeien en paarden en schapen, ganzen en katten en zangvogels, honden en huisspinnen en konijnen. Nog geen vinkje leefde er. Geen vis was overgebleven in de beek.” Amoz Oz blijkt niet alleen realistische romans, maar ook sprookjesachtige verhalen te kunnen schrijven. In een naamloos klein dorp zonder dieren wonen Maja en Matti. Hun schooljuffrouw Emanuela tekent dieren op het bord, vertelt erover en maakt de kinderen vertrouwd met dierengeluiden. De rest van de volwassenen wil niet praten over wanneer en waarom de dieren verdwenen zijn. Eens heeft Matti’s vader gezegd: „Er zijn dingen gebeurd waarop we helemaal niet trots kunnen zijn. Maar niet iedereen is schuldig.” Raadselachtige woorden waar de kinderen niets wijzer van worden.

Maja en Matti weten zeker dat ze eens een vis hebben gezien en gaan samen op onderzoek in het donkere, gevaarlijke woud. Zij vinden daar hun leeftijdgenootje Nimi, dat niet praat maar hinnikt. Hij woont in een grot en zorgt voor zichzelf. Nimi woont liever alleen dan tussen dorpelingen die hem uitlachen en met stenen bekogelen.

Maja en Matti ontdekken dat alle dieren zijn meegenomen door een oude dorpsbewoner, Nehi. Ook hij blijkt te zijn vertrokken om te ontsnappen aan geroddel en gesar. In vrede en harmonie wonen Nehi en de dieren in een ommuurde tuin. De twee kinderen willen hun ontdekking in het dorp gaan vertellen, maar zijn bang niet te worden geloofd en voor zonderlingen te worden uitgemaakt.

”Plotseling diep in het woud” is meer een sprookjesachtig dan een realistisch verhaal. Niet iedereen zal gecharmeerd zijn van de symbolische vertelling met duidelijke verwijzingen naar het leven voor de zondeval. Het dunne boekje is een buitenbeentje in het oeuvre van Amos Oz, een van de grootste Israëlische hedendaagse auteurs. Dit is zijn eerste verhaal na de publicatie van het autobiografische ”Een verhaal van liefde en duisternis” (2002) dat velen als zijn magnum opus beschouwen. Ook al kun je geen appels met peren vergelijken, ”Plotseling diep in het woud” haalt het niet bij ”Een verhaal van liefde en duisternis”.

In laatstgenoemd boek schrijft Amos Oz over het huwelijk van zijn ouders en de zelfmoord van zijn moeder. Nooit hebben zijn vader en hij meer over haar gesproken. Amos Klausner werd Amos Oz, hij ging niet studeren zoals de familietraditie voorschreef, maar ging werken in een kibboets. Wat rest een schrijver eigenlijk na zijn moeilijkste, donkerste boek? Na het verhaal over de gebeurtenis waar hij zijn hele leven omheen heeft gelopen als was het hete brij?

In een paar besprekingen wordt een verband gelegd tussen het sprookje ”Plotseling diep in het woud” en Amos Oz’ opstelling in het conflict tussen Israël en de Palestijnen. Hij zou hierin willen laten zien hoe belangrijk vrede en verdraagzaamheid zijn. Inderdaad is het vernietigende effect van onverdraagzaamheid een belangrijk gegeven in het verhaal. Buitenstaanders worden in het dorp niet gedoogd, maar het leven wordt hun ondraaglijk gemaakt.

Meer voor de hand ligt echter een verband tussen dit sprookje en die meesterlijke voorganger, ”Een verhaal van liefde en duisternis”. In beide verhalen staat het verzwijgen, het niet willen (of kunnen) spreken over dat wat je echt raakt, centraal. En de eenzaamheid die daarvan het gevolg is, het isolement en het verdriet. Het kan niet toevallig zijn dat Nehi de dorpsgemeenschap ontvlucht als hij „ongeveer tienenhalf” is, de leeftijd van het kind Amos Klausner toen zijn moeder begon weg te glijden in haar depressies.

In beeldtaal vertelt Oz eigenlijk hetzelfde als in zijn realistische roman: hoe verder te leven als de vreugde verdwenen is en wrok en verdriet overheersen. Oz’ moeder vertelde hem sprookjes, zegt hij in een interview. Verschillende van haar vertelsels zijn terug te vinden in ”Een verhaal van liefde en duisternis”.

Zo heeft Oz op verschillende manieren een monument voor zijn moeder willen oprichten. Hij heeft met ”Een verhaal van liefde en duisternis” een onvergetelijke roman geschreven en hij vertelt nu met ”Plotseling diep in het woud” in sprookjesvorm hoe diep verdriet, wrok en isolement in een mensenleven ingrijpen.