EP stemt voor onderzoek naar CIA-vluchten
STRAATSBURG - Het Europarlement heeft gisteren het rapport goedgekeurd dat Groot-Brittannië, Duitsland, Italië en andere Europese landen ervan beschuldigt de CIA-vluchten van terreurverdachten naar geheime gevangenissen te hebben toegestaan.
Direct bewijs dat er geheime CIA-gevangenissen in Europese landen waren, levert het rapport niet. Dergelijke beschuldigingen waren de aanleiding voor het onderzoek door een parlementscommissie.Het rapport was enigszins afgezwakt om voldoende steun onder de parlementariërs te krijgen. Een dreigement dat landen die hielpen bij het vervoer van terreurverdachten of geheime gevangenissen toestonden sancties zouden worden opgelegd, werd geschrapt, maar de parlementariërs eisten dat de veertien EU-landen die worden beschuldigd in het rapport grondige eigen onderzoeken laten uitvoeren. Sommige landen zijn een onderzoek gestart of hebben het al afgerond. Alle Europese landen ontkennen dat ze medeplichtig zijn aan het CIA-programma.
De Zwitserse regering kondigde gisteren aan de veronderstelde CIA-vlucht te onderzoeken waarmee een Egyptische imam, Abu Omar, naar Italië zou zijn gebracht via het Zwitsers luchtruim. Hij zou in Egypte zijn gemarteld.
Socialisten en liberalen stelden dat het rapport een reeks ontvoeringen blootlegt door Amerikaanse geheim agenten na de aanslagen van 11 september 2001. Bovendien, voerden ze aan, blijkt uit het rapport dat de Europese inlichtingendiensten onvoldoende gecontroleerd worden.
Centrumrechtse en conservatieve parlementariërs zeiden dat het rapport te weinig bewijs levert voor de beschuldigingen tegen de Europese regeringen en eisten wijzigingen. Kritische opmerkingen aan het adres van de Britse en de Duitse regering voor het verlenen van onvoldoende medewerking aan de opstellers van het rapport, werden uit de definitieve versie verwijderd.
De fractie van ChristenUnie-SGP stemde tegen, omdat ze het rapport overbodig vindt. Een onderzoeker van de Raad van Europa voor mensenrechten concludeerde vorig jaar al hetzelfde. De CDA-delegatie, onder wie aanstaand minister Eurlings van Verkeer, onthield zich van stemming.
Kritiek op EU-buitenlandcoördinator Javier Solana haalde wel de laatste versie van het rapport. Solana, stelt het rapport, liet tegenover de onderzoekscommissie niet het achterste van zijn tong zien. Uiteindelijk werd het rapport aangenomen met 382 stemmen tegen 256, een kleinere marge dan verwacht. Er waren 74 onthoudingen.
President George Bush gaf vorig jaar september toe dat zijn diensten belangrijke terrorismeverdachten in het buitenland hadden vastgehouden, maar hij zei niet waar. Het programma begon na de aanslagen op 11 september 2001 in de VS. Bush heeft altijd ontkend dat gevangenen door Amerikanen of in opdracht van de VS zijn gemarteld.
Het Europees Parlement nam gisteren ook een resolutie aan waarin staat dat de Amerikaanse geheime dienst minder gegevens krijgt over Europeanen. Zo zouden de VS via het bankencentrum Swift in Brussel niet meer mogen snuffelen in het bankverkeer. Van passagiers op vluchten tussen de EU en de VS zouden 19 in plaats van 34 gegevens mogen worden verstrekt.