De ervaren jurist bezette die post ook al tussen 1989 en 1994 in het derde kabinet–Lubbers. Aan het einde van die rit struikelde hij toen over de IRT–affaire. Aanleiding daarvoor was de inzet van omstreden opsporingsmethoden, zoals het doorlaten van drugs. Hirsch Ballin werd daarna Tweede Kamerlid, hoogleraar internationaal recht, Eerste Kamerlid en lid van de Raad van State, om vervolgens in het derde kabinet–Balkenende terug te keren als justitieminister.De 56–jarige Hirsch Ballin, die in Amsterdam werd geboren, is rooms–katholiek. De zoon van een hoogleraar ging van het gymnasium naar de Universiteit van Amsterdam, waar hij zijn rechtenstudie cum laude afrondde en later promoveerde. Ook werkte hij er drie jaar als wetenschappelijk assistent en trad vervolgens als juridisch medewerker in dienst van het ministerie van Justitie.

Als opvolger van partijgenoot Donner kreeg Hirsch Ballin afgelopen najaar direct een politiek zeer gevoelig debat over de Schipholbrand voor z’n kiezen. Daarin moest hij de pijnlijke vaststelling doen dat hij door ambtenaren op het verkeerde been was gezet, waardoor hij de Tweede Kamer verkeerd had geïnformeerd. De bewindsman nam personele maatregelen en kondigde aan extra vaart te zetten achter de reorganisatie van belangrijke posten.

Sinds de kabinetscrisis van half december over een tijdelijke uitzetstop voor een groep uitgeprocedeerde asielzoekers ging Hirsch Ballin ook over vreemdelingenzaken. Hij nam die portefeuille over van VVD–collega Verdonk, omdat zij de Kamer op dit punt weigerde tegemoet te komen.