De maatregelen van de Duitse bezetter tegen de Joodse gemeenschap volgden elkaar snel op. In juli 1940 kreeg de leiding van de Nederlandse luchtbescherming de opdracht om alle personen van Joodse afkomst uit haar dienst te weren. Enkele weken later, op 4 augustus om precies te zijn, werd het de Joden verboden ritueel te slachten. De Duitsers vonden het ritueel slachten „onbehoorlijk.” Nog diezelfde maanden volgde nog een aantal regels. Iedereen met een beetje kennis van de geschiedenis weet waartoe uiteindelijke deze eerste stappen hebben geleid.In het midden van de jaren tachtig, nu zo’n 25 jaar geleden, liet de Nederlandse Dierenbescherming weer eens van zich horen. Zij wist toenmalig staatssecretaris Ploeg van Landbouw en Visserij ervan te overtuigen dat het koosjer slachten „wreed” was en onnodig dierenleed zou veroorzaken. Tijdens de talloze gesprekken hierover tussen de Joodse gemeenschap en het ministerie werd door een van de ambtenaren een verband gelegd tussen een mogelijke beperking op het koosjer slachten hier in Nederland en de Jodenvervolging. En wel op een heel bizarre wijze. Deze man waagde het om de stelling op tafel te leggen dat „de Joden geen aanspraak moeten maken op hun plicht om de Joodse wetten na te moeten leven, want in Auschwitz konden de Joden zich ook niet aan die regels houden…”

De Joodse gemeenschap heeft toen voet bij stuk gehouden. Zij was in staat om de staatssecretaris ervan te overtuigen dat het koosjer slachten met de grootste zorgvuldigheid gebeurt. Dat de regels die moeten worden nageleefd juist tot gevolg hebben dat het begrip dierenleed niet aan de orde is. Dat er geen sprake is van enige pijn. Ja, zelfs de inspectiedienst van de Dierenbescherming heeft toen moeten nageven dat het zogenaamde ”studierapport” dat zij had uitgebracht gebaseerd was op onwetendheid en vooroordelen over het koosjer slachten.

Halal vlees
De grootste kruidenier van ons land, Albert Heijn, meende enkele maanden geleden commercieel een goede slag te kunnen slaan. Met honderdduizenden moslims in ons land leek het AH een zinnige zaak om halal vlees, onverdoofd geslacht volgens de islamitische ritus, te gaan verkopen.

Een groot deel van de dierenliefhebbers viel over de supermarktketen heen. Gevoed door vooroordelen, gebrek aan kennis, onwetendheid over godsdienstige voorschriften en met een heel hoge dosis aan dierenliefde maakten zij korte metten met de commerciële expansiedrift van AH. Het gevolg lag voor de hand. Zo veel klanten die meer respect voor honden, katten, schapen en geiten hebben dan voor godsdienstvrijheid en de islamitische medeburgers kun je moeilijk voor het hoofd stoten. Dat is commercieel ook weer niet zo verstandig. Dus verdween het onverdoofd geslachte vlees weer uit de schappen.

In die wijken van de stad Amsterdam waar de Joodse gemeenschap zich bevindt, is Albert Heijn enige jaren geleden begonnen met de verkoop van koosjere producten. Brood, kaas en nog een aantal artikelen kan de Joodse klant daar kopen. Ook koosjer geslacht vlees en pluimvee.

Sinds enkele maanden zijn die laatste twee producten echter weer verdwenen. Onbedwelmd vlees is onbedwelmd vlees. Albert Heijn wenst dat niet te verkopen. Niet voor moslims en niet voor Joden.

Erg klein
Het maken van een vergelijking tussen de maatregel van de Duitse bezetter in 1940, de onnodige stappen van het ministerie van Landbouw en Visserij in 1985 en de boycot van Albert Heijn in 2006 is niet leuk. Maar er zijn wel overeenkomsten. Zestig jaar geleden ging het over vooroordelen over Joden, 25 jaar geleden ging het over diezelfde vooroordelen en nu gaat het daar nog steeds over.

Ik weet op dit moment nog niet hoe de Joodse gemeenschap zal gaan reageren. Voor Albert Heijn is dat ook niet zo interessant. De bevolkingsgroep in ons land die hier last van heeft, is maar klein. Erg klein. Maar de reden daarvoor heeft geloof ik ook iets met die oorlog te maken.

De auteur is orthodox rabbijn en woont in Amsterdam.