Jarenlang krabden Engelse journalisten met ijzerscherp cynisme over de bodem van het pannetje van Blair, zonder blijvende schade toe te brengen.Maar waar de media falen, kan de politie slagen. Twee weken geleden klopte Scotland Yard opnieuw aan bij Downing Street, om de premier te horen in een leningenschandaal. „Als getuige”, voegde Blairs persdienst eraan toe. O, gelukkig.

Blair is de eerste zittende minister-president in Groot-Brittannië die de politie mag helpen opheldering te verschaffen over een misdrijf. Na bijna tien jaar premierschap mag je natuurlijk ook wel ergens historisch in zijn.

Vanaf mei 1997 redde Blair het steeds met zijn ontwapenende onschuld. De Conservatieve David Cameron is de vierde oppositieleider die zijn tanden in hem heeft gezet. Maar als hij de tijd niet meehad, zou ook hij zijn complete gebit op Tefal-Tony stukbijten.

Als machteloos oppositieleider kun je dan nog maar één ding hopen, namelijk dat overmoed de premier de das om doet. En dat is precies wat er is gebeurd.

Voorafgaand aan de verkiezingen van mei 2005 kreeg Blairs Labourpartij grote leningen van vier geestverwanten. Totale waarde: 14,5 miljoen pond (22 miljoen euro).

Dat was legaal, ook al rook de geheimhouding ervan niet fris. Maar dat de uitleners korte tijd later door de premier als Lord werden voorgedragen voor het Hogerhuis, maakte de zaak verdacht. Democratie is niet te koop; verheffing in de adelstand ook niet.

Een diepe kras in Tony’s geheime teflonlaag dus. Vooral ook omdat dit het hart raakt van twee hoofdpunten waarmee de Labourregering in 1997 aantrad. Zij zou het Hogerhuis democratischer maken. De Lords zouden hun pruik niet meer aan overerving of benoeming te danken hebben, maar aan verkiezing.

Verder wilde Blair na achttien jaar Conservatief bewind de politiek bevrijden van de onfrisse geur van corruptie. Het kabinet voerde in dat politieke partijen giften boven de 5000 pond moesten publiceren.

Maar leningen zijn toch geen giften? Nee, maar leningen kan men later wel kwijtschelden. In de nieuwste richtlijnen geeft de regering daarom aan dat ook het publiceren van grote leningen de transparantie dient. Wel vanaf heden natuurlijk. We zouden niet durven dénken dat Labour in 2005 iets tegen de regels deed.

Maar de politie is daarmee niet overtuigd. Na een vooronderzoek (bestaande uit gesprekken met maar liefst negentig personen) vond ze voldoende aanleiding om het zaakje tot op de bodem uit te zoeken. Velen zijn, net als de premier, als „getuige” gehoord. Maar uit Blairs kantoor zijn ook al twee medewerkers als verdachte verhoord.

Zodra hoge politici met de politie te maken krijgen, komt het eind meestal snel in zicht. Zelfs de nederigste hielenlikker maakt dat-ie wegkomt als Scotland Yard aanklopt. De premier zou je immers in zijn val kunnen meeslepen.

Na het mislukte avontuur in Irak raakte Blair almeer geïsoleerd. Zijn derde verkiezingsoverwinning, in 2005, was ook nog eens te nipt en te weinig overtuigend.

Sindsdien richtte de pers zich vooral op zijn vertrek. De vaagste zinspeling op een datum door de laagste medewerker was zomaar het grootste nieuws. Ook politici zelf spreken over weinig anders meer. Er is natuurlijk nauwelijks iets te bedenken dat voor het bestuur van het land meer verlammend is.

Toen Blair in 1997 juichend werd binnengehaald, ging er een zucht van verlichting door de Britse eilanden. Na nog geen tien jaar is hij een verlegenheid en kijkt men hem weg. Wat is politicus toch een heerlijk vak.

Evert van Vlastuin

Reageren? buitenlandsezaken@refdag.nl.