Onlangs is op een conferentie van klimaatdeskundigen het nieuwste rapport van de Verenigde Naties over klimaatverandering gepresenteerd. Belangrijkste conclusie is dat er een verband bestaat tussen klimaatverandering en menselijke activiteiten. Het klimaat schommelt altijd al sterk, maar wordt volgens deskundigen waarschijnlijk beïnvloed sinds de komst van de industriële revolutie en de opkomst van de industrie, die het broeikaseffect zou vergroten. Daarbij wordt vooral gewezen op de uitlaatgassen van industrie en auto’s. Klimaatverandering vindt dus naar alle waarschijnlijkheid mede door menselijk handelen plaats.Extremen
Wat voor consequenties heeft deze klimaatverandering voor de leefbaarheid van de Nederlandse delta? Nederland zou veel meer rekening moeten houden met extremen wat betreft de hoeveelheid water. Verschillende scenario’s spreken over zeespiegelstijging en feitelijke fluctuaties in kwelwaterniveau, wisselende rivierafvoeren en lokale stortbuien.

Om op deze consequenties in te spelen, zullen de komende jaren lokaal, regionaal, nationaal en internationaal vele maatregelen noodzakelijk zijn. In ieder geval zullen de reeds gereserveerde miljarden voor rivierverruiming en versterking van een aantal ’schakels’ in de kustwering moeten worden ingezet. Daarnaast zullen op basis van nieuwe inzichten de overige zwakke plekken in dijken en duinen alsnog moeten worden aangepakt.

Met andere woorden, veel maatregelen zullen genomen moeten worden om de kans van een overstroming te beperken. Op die manier moet worden ingespeeld op de gevolgen van klimaatverandering voor ons land.

Kwetsbaar
Met alle maatregelen van dijkversterking en rivierverruiming kan echter nog geen honderd procent veiligheid worden gegarandeerd. Er zal altijd een kans zijn op een overstroming. Om in geval van een dijkdoorbraak de gevolgen in te schatten, is de afgelopen jaren een onderzoek uitgevoerd met als titel ”Veiligheid Nederland in Kaart”. Uit dit onderzoek blijkt dat sommige gebieden in Nederland extra kwetsbaar zijn. Deze gebieden zouden in geval van een dijkdoorbraak zodanig moeten zijn ingericht, dat evacuatie van miljoenen mensen beter kan verlopen, en het aantal slachtoffers en de miljardenschade aan woningen en bedrijven beperkt kunnen blijven.

Dan moet niet zozeer naar de gebieden in Gelderland worden gekeken -de gebieden met een noodoverloopstatus waarvoor de Tweede Kamer opheffing heeft bepleit- maar ligt compartimentering met zogenaamde compartimenteringsdijken in West-Nederland veel meer voor de hand. In West-Nederland zijn de risico’s het grootst. De nieuwe opgave is: beperking van overstromingsrisico’s. Daar zal de nieuwe regering in goed overleg met de Tweede Kamer concreet invulling aan moeten geven.

Daden
Het nieuwe regeerakkoord is een feit. De coalitiepartijen CDA, PvdA en ChristenUnie hebben het concept ervan beoordeeld. Laat de nieuwe regering het klimaat en de overstromingsrisico’s als speerpunt van hun beleid zien. Niet alleen met woorden, maar ook met daden.

Er zal ook een prijskaartje aan de aanpak van de waterproblematiek hangen. Maar dat weegt niet op tegen de belangen die ertegenover staan. Durf maatregelen in de Randstad bespreekbaar te maken door noodscenario’s uit te werken en infrastructurele maatregelen alsook beperking van risico’s -bijvoorbeeld door compartimentering- in beeld te brengen.

Overstromingen in Nederland vormen het grootste collectieve risico en bedreigen de leefbaarheid van de Nederlandse delta, als niet in aanvullende maatregelen wordt geïnvesteerd. Neem klimaatverandering serieus en maak van de aanpak van overstromingsrisico’s een speerpunt van het beleid.

De auteur is zelfstandig adviseur op het terrein van water en overheid en oud-Tweede Kamerlid voor het CDA.