Bio-industrie met een biologisch tintje
BARNEVELD - Als eerste Europeaan waagt Wim Soetendaal zich in 1985 aan de kweek van wormen voor de hengelsport. Letterlijk door in zijn achtertuin wat beestjes uit de klei te trekken. „Ik probeerde ze te kweken, maar dat lukte niet.” Inmiddels gaat het hem stukken beter af: wekelijks verlaten miljoenen voedseldieren de kweekcellen van Star Food in Barneveld. „Alleen in Australië zitten we nog niet.”
Wie over de Scherpenzeelseweg richting Barneveld rijdt, heeft waarschijnlijk geen idee van wat zich nu precies afspeelt achter de deuren van nummer 95. Een bedrijfsnaam valt er op het pand niet te ontwaren, laat staan een omschrijving van de dagelijkse activiteiten. Directeur Wim Soetendaal (54) van Star Food zoekt duidelijk niet graag de spotlights.Wat de ondernemer wél graag doet, is zich richten op dingen die een ander nog niet deed. „Want doe je hetzelfde als een ander, dan moet je goedkoper zijn én beter.”
In 1985 staakt Soetendaal zijn polyesteronderneming om zich volledig toe te leggen op de kweek van wormen die als aas dienen voor hengelsporters. Als eerste in Europa. Het viel hem op dat er iedere zomer bij vissers een grote vraag naar wormen ontstond, terwijl die juist op dat moment enorm schaars waren. „Dat leverde dus goede prijzen op.”
Toen begin jaren negentig „iedereen zich op de wormenkweek leek te storten”, besloot Soetendaal zijn handel wat te verbreden en zich ook te richten op andere voedseldieren, zoals krekels, sprinkhanen en vliegen. Lekkernijen voor reptielen.
Waren de beginjaren vooral een kwestie van ervaring opdoen met allerhande kweektechnieken, inmiddels verlaten er wekelijks miljoenen wormen het Barneveldse bedrijf. Evenals 3 miljoen krekels, 150.000 sprinkhanen en nog tientallen andere insectensoorten. „Het is eigenlijk pure bio-industrie, net als bij varkens en kippen.” Toch zit er aan de kweek ook een duurzaam tintje. „We gebruiken absoluut geen chemicaliën, wat dat betreft zijn we volledig biologisch.”
Voor wat Soetendaal nu weet over insectenkweek heeft hij jarenlang geploeterd en vooral veel gelezen. „Wie de natuur wil nabootsen, moet de natuur goed leren kennen.”
Zo begreep de ondernemer aanvankelijk niet waarom hooguit de helft van zijn sprinkhaneneitjes uitkwam. Inmiddels scoort hij op dit vlak nagenoeg 100 procent. „Belangrijk is dat sprinkhanen altijd vers gras krijgen, maar ook temperatuur en luchtvochtigheid spelen een rol. Het draait om zo veel factoren dat het eigenlijk een wonder is dat het me destijds lukte om überhaupt sprinkhanen te kweken.”
Sinds een jaar handelt de voedseldierenkweker ook in toebehoren voor het houden van reptielen, zoals terraria en allerhande artikelen om de natuurlijk leefomgeving van de dieren na te bootsen. Desgevraagd levert Soetendaal zelfs reptielen. „Die importeer ik dan weer. Onlangs kwam er hier een tijgerpython binnen van 6,5 meter lang, opgerold in een kistje. Een klant vroeg me of ik eraan kon komen. Ja dus.”
De wormen van Star Food gaan de hele wereld over -„alleen in Australië zitten we nog niet”-, de andere voedseldieren zet het bedrijf -dat in 2004 vanuit Otterlo in Barneveld neerstreek- voornamelijk af binnen Europa. Vooral in het voormalige Oostblok gaat de handel voor de wind. „Ik had vijftien jaar geleden niet durven denken ooit nog wormen in Rusland te slijten. Dat land zat vroeger potdicht.”
De komende jaren verwacht Soetendaal vooral groei in het reptielensegment, de hengelsport ziet hij zienderogen teruglopen. De voedseldierenkweker constateert ook duidelijk een trend van aquaria naar terraria en paladaria. „Mensen vinden het leuk om een exotisch dier in huis te halen. Zo heeft een kennis van me thuis een leguaan van 2,5 meter en een vaste klant laat zes reuzenschildpadden in zijn huiskamer rondbanjeren.”
Daarnaast krijgt de menselijke consumptie van insecten in Europa meer en meer voet aan de grond, merkt ook Soetendaal. „Zojuist kreeg ik een aanvraag binnen van een Nederlands restaurant. Dat wil sprinkhanen op de menukaart zetten. In Nederland vinden we zoiets raar, maar in Aziatische landen is het heel normaal. Daar kun je bij wijze van spreken op iedere hoek van de straat geroosterde sprinkhanen kopen, zoals hier een portie bitterballen.”
Met hun hoge eiwitgehalte zijn insecten volgens Soetendaal de vleesvervangers van de toekomst. „En ze zijn best lekker”, zegt hij, terwijl zijn handen door een bak met duizenden krioelende meelwormpjes gaan en hij er demonstratief een paar in zijn mond laat glijden. „Proef zelf maar.”