De commissie waarschuwt dat de concurrentiepositie van de Randstad verslechtert. Op de Europese ranglijst is de Randstad weggezakt tot een negende plek, terwijl de regio eind jaren negentig nog in de top drie van groeikernen stond. „De economie van de Randstad is ook onvoldoende toekomstvast", aldus Kok.Hij adviseert daarom de meest prangende knelpunten in de Randstad direct aan te pakken. Daartoe is een urgentieprogramma opgesteld, waarin de aanpak van bijvoorbeeld de bereikbaarheid en het leefklimaat wordt bepleit. „Gezien de urgentie van die problemen moeten we daar niet eerst vier jaar over praten".

De commissie–Kok heeft woensdag advies uitgebracht aan minister Remkes van Binnenlandse Zaken. Hij had de commissie in september gevraagd een analyse te maken van de concurrentiepositie van de Randstad en de bestuurlijke problemen in het gebied. De conclusie luidt dat de regio bestuurlijk moet worden hervormd, „want handhaving van de status quo is geen optie".

In het advies staat dat het volgende kabinet moet optreden als regisseur van de ingrijpende veranderingen die nodig zijn om de provincies Noord–Holland, Zuid–Holland, Utrecht en Flevoland te fuseren tot één Randstadbestuur. „We beseffen dat dit tijd kost, maar het moet in een kabinetsperiode kunnen". De mogelijke coalitiepartners CDA en PvdA kunnen zich allebei vinden in de pijnpunten die Kok heeft blootgelegd. Wel vragen beide partijen zich nog af of de aanpak hiervan moet eindigen in één Randstadbestuur.

Remkes noemde het rapport „winst". „De richting die de commissie aangeeft, spreekt mij zeer aan. Dat geldt ook voor het urgentieprogramma: gewoon aan de slag". Daarbij moet niet alleen worden gekeken naar de bestuurlijke herindeling, maar ook naar de cultuur. De bestuurscultuur moet veranderen om te voorkomen dat de nieuwe autoriteit uitmondt in een trage moloch.

De burgemeesters van Amsterdam en Rotterdam waren eveneens enthousiast over het advies. „Als het beter gaat met de Randstad, dan geldt dat ook voor Amsterdam", aldus Cohen.

Het bedrijfsleven hoopt te kunnen profiteren van een eenvoudiger georganiseerde Randstad. De werkgeversorganisaties VNO–NCW en MKB Nederland verwachten dat het Randstadbestuur een einde kan maken aan de bureaucratie en lange procedures waar ondernemers in verstrikt raken. „Ondernemers hebben daar schoon genoeg van".

De open economie die de Randstad kenmerkt zal onder één bestuur ook minder snel ontwricht raken door de golfbewegingen van de conjunctuur, voorziet Schiphol–topman Gerlach Cerfontaine. „Je hebt snelle besluitvorming nodig. Schiphol praat ook liever met één partner dan met vele, diverse partijen". Cerfontaine is lid van de commissie–Kok.

De omvangrijke reorganisatie zal wel enige weerstand oproepen bij bestuurders op regionaal en lokaal niveau, aldus de commissaris van de Koningin in Zuid–Holland, Jan Franssen. Maar volgens hem zullen ook onwillige bestuurders inzien dat de aanpassingen noodzakelijk zijn.

Franssen is de initiator van een bestuurlijke ommezwaai in de regio. Samen met zijn collega’s en de vier belangrijkste burgemeesters uit de Randstad, samengebracht in de zogenoemde Holland Acht, presenteerde Franssen in 2005 een manifest over één Randstadbestuur.