Maandblad Onze Wereld deed voor de tweede keer onderzoek naar de verhouding tussen de Nederlander en goede doelen. Hoofdconclusie: de betrokkenheid op een „betere wereld” groeit, maar de kritiek op de gebrekkige verantwoording door de organisaties ook.Eerst het goede nieuws. Zei vorig jaar slechts 9 procent van de geënquêteerden goede voornemens te hebben om bij te dragen aan een betere wereld, dit jaar steeg dat naar 34 procent. Van hen wil een derde meer geld geven, nog eens een derde meer eerlijke producten kopen, zoals Max Havelaarbananen, terwijl een kwart vrijwilliger bij een goed doel wil worden. Overigens is de enquête een onlineonderzoek onder 500 mensen. Onze Wereld zegt dat deze representatief zijn voor de Nederlanders.

Dat laatste is sowieso een trend. Esther Jacobs, voorzitter van de eind vorig jaar opgeheven Donateursvereniging, constateert dat jongeren en bedrijven individueel benaderd willen worden. „Maak ze vrijwilliger, maak ze verantwoordelijk voor projecten. Mensen willen graag iets persoonlijks doen.”

Jacobs kritiseert de ouderwetse geldwervingsmethode. „Hét middel is nog altijd hetzelfde massamiddel als vijftig jaar geleden, namelijk een mailing met de bekende acceptgiro.”

Goede doelen hebben een serieus imagoprobleem. Bij driekwart van de Nederlanders is de irritatie over de wervingsmethoden van negatieve invloed op het geefgedrag. Ze ergeren zich het meest aan telefoontjes thuis, maar ook aanklampen op straat en mailings -al dan niet op naam- zorgen voor ergernis.

Ook de visie op de salarissen van directeuren van goededoelenorganisaties is negatiever geworden. Vond vorig jaar nog een derde dat de directeur van een liefdadigheidsinstelling evenveel mag verdienen als de directeur van een middelgroot bedrijf, nu is slechts een op de zeven Nederlanders het daarmee eens. Maar liefst driekwart vindt dat een ’goededoelendirecteur’ maximaal 50.000 euro mag verdienen. De brancheorganisatie van landelijk wervende goededoelenorganisaties, VFI, stelde eind 2005 vast dat directeuren van grote en ingewikkelde instellingen maximaal 140.000 euro mogen incasseren.

Volgens Esther Jacobs blijft er nog veel meer geld aan de strijkstok hangen. De 25 procent kosten die het Centraal Bureau Fondsenwerving als het maximum voor fondsenwerving hanteert, wordt volgens haar door sommige instellingen ver overschreden omdat ze daaronder géén voorlichtings-, huisvestings-, apparaats- en salariskosten rekenen. „Het bedrag dat uiteindelijk bij het goede doel terechtkomt is nog veel lager dan donateurs denken.”

Directeur Tjipke Bergsma van Plan Nederland wil dan ook met andere grote organisaties een campagne opzetten om het negatieve beeld recht te trekken.

Hij vindt dat donateurs aan de ene kant verwacht dat er niet te veel aan de strijkstok mag blijven hangen. Terwijl ze anderzijds wel professionele organisaties verwachten „die goede resultaten boeken en daarover verantwoording afleggen.”