Isabelita Peron is geen Evita
APELDOORN - De 75-jarige ex-president van Argentinië Isabel Peron (Isabelita) is gearresteerd. Ze wordt verantwoordelijk gehouden voor de ontvoering en verdwijning van een linkse activist, tijdens haar presidentschap van 1974 tot 1976.
Isabel wordt vaak verward met Eva Peron, de mythische tweede echtgenote van Juan Peron, ook wel Evita genoemd. De in Argentinië geboren Maria Estela Martinez de Peron was de derde echtgenote van de Argentijnse president Juan Domingo Peron (1895-1974).Isabel ontmoette de weduwnaar Juan Peron tijdens zijn ballingschap in Panama. Ze was daar nachtclubdanseres. Diens tweede vrouw, de even legendarische als omstreden Eva Duarte de Peron was in 1952 op 33-jarige leeftijd aan kanker overleden. Ook Perons eerste vrouw Aurelia was aan kanker gestorven.
Peron mocht Argentinië na de staatsgreep van 1955, waarbij hij was afgezet, niet meer in. Peron nam Isabel in 1960 mee naar het Spanje van dictator Franco. Ze trouwden in 1961 en omdat Peron niet naar Buenos Aires kon terugkeren, ging Isabel in zijn plaats. Zij fungeerde als liaison tussen Spanje en Zuid-Amerika.
Toen Peron in 1973 opnieuw aan de presidentsverkiezingen deelnam, koos hij Isabel als zijn ”running mate”. Ze had geen politieke ervaring en bezat niet het charisma van de fameuze Evita, die het echter weer nooit tot president of vicepresident had geschopt en die in 1952 kort voor haar dood genoegen moest nemen met de titel ”Spiritueel Leider van de Natie”.
Peron overleed op 1 juli 1974 in functie, als een ziekelijke oude man. Zoals in de grondwet stond aangegeven, werd hij opgevolgd door de vicepresident en dat was niemand minder dan Isabelita. Ze werd de speelbal van allerlei duistere machten en verloor al snel de controle over de situatie. Zo probeerde ze haar populariteit te versterken door zichzelf met Eva te vergelijken. Ze ging haar haar net als haar voorgangster in de bekende wrong dragen en liet de stoffelijke resten van Evita naar de presidentswoning in Olivos brengen.
Dat alles mocht niet meer baten. De vakbonden demonstreerden massaal tegen hun eigen peronistische regering en de guerrillero’s stelden alles in het werk om een revolutionaire crisis te veroorzaken. Kortom, de chaos in Argentinië was compleet.
De militaire top van het land zag dit alles met lede ogen toe en concludeerde dat Isabel niet sterk genoeg in haar schoenen stond om het land te regeren. Op 24 maart 1976 werd ze ontvoerd en afgezet, waarna Jorge Videla aan de macht kwam. Ze kreeg vijf jaar huisarrest en werd daarna verbannen naar Spanje. Nadat Raul Alfonsin in 1983 president werd, was ze weer welkom in Argentinië. Ze bleef liever in Spanje wonen.
Op 11 januari dit jaar vaardigde de Argentijnse rechter Raul Acosta een aanhoudingsbevel tegen haar uit wegens haar rol bij de verdwijning van Hector Aldo Fagetti Gallego, een linkse activist die in februari 1976 verdween. Zijn verdwijning zou het gevolg zijn van drie door haar ondertekende decreten die het leger toestemming gaven op te treden tegen ”subversieve elementen”. Daarmee zou Peron aan de wieg hebben gestaan van de beruchte doodseskaders.
Veel mensenrechtenactivisten zeggen dat de zogenoemde Vuile Oorlog daarmee al tijdens haar regeerperiode begon - die duurde van 1976 tot 1983 en duizenden mensen zijn toen vermoord of spoorloos verdwenen.
Argentinië heeft veertig dagen de tijd om een uitleveringsverzoek te doen. Dat verzoek zit er wel in, want de Argentijnse regering van president Nestor Kirchner juicht het toe dat de mensenrechtenschenders uit de jaren zeventig worden aangepakt. Op zijn instigatie zijn de wetten die amnestie gaven aan de leden van de junta stuk voor stuk ingetrokken. Het hooggerechtshof heeft vervolging wegens misdaden tegen de mensheid weer mogelijk gemaakt.
In oktober zijn er presidentsverkiezingen in Argentinië en Kirchner wil graag herkozen worden. Het is nu met name de oppositie een doorn in het oog dat onder Kirchner -die in de jaren zeventig sympathiseerde met de linkse rebellen- alleen rechtse mensenrechtenschenders worden vervolgd.
Isabel Peron is een hunner. Mocht ze terugkeren op vaderlandse bodem, dan zal er voor haar geen rode loper worden uitgelegd. Haar reputatie staat in schril contrast met de verering die Evita ten deel valt. Eva’s graf op de begraafplaats La Recoleta in Buenos Aires trekt dagelijks nog drommen mensen.